Amerykańska propozycja dotycząca kontroli nad rosyjskim systemem obrony powietrznej S-400, w zamian za powrót Turcji do programu myśliwców F-35, to odpowiedź na impas, który trwa od 2017 roku. Decyzja Anka­ry o zakupie S-400 doprowadziła do poważnych napięć w relacjach amerykańsko-tureckich, z obawami o potencjalne przecieki technologii wojskowej do Rosji. Warto zaznaczyć, że ten spór rozwinął się w kontekście globalnych napięć geopolitycznych oraz konkurencji militarnej między wielkimi mocarstwami.

Turcja, która od 2007 roku była aktywnym uczestnikiem programu F-35, planowała nabyć aż 100 tych zaawansowanych myśliwców. Jednak blokada dostaw F-35 w odpowiedzi na zakup S-400 postawiła Turcję w trudnej sytuacji, zmuszając ją do rozważenia amerykańskiej oferty, choć z pewnymi wątpliwościami.

Negocjacje trwające podczas Szczytu ONZ w Nowym Jorku napotykają na liczne trudności, a obie strony dążą do znalezienia konstruktywnego rozwiązania. Eksperci, tacy jak Michael Rubin z American Enterprise Institute, utrzymują, że Turcja może nie być już godnym zaufania partnerem w kontekście F-35 i może chcieć wykorzystać amerykańską technologię dla własnych celów obronnych.

Interesującym wątkiem w tej sytuacji jest rozwój tureckiego samolotu stealth piątej generacji TAI Kaan, który ma ambicję stać się alternatywą dla F-35. Ta inicjatywa zaprasza do pytania, czy Turcja nie skupi się bardziej na własnym projekcie, co mogłoby podważyć sens powrotu do współpracy w ramach programu F-35. Wprowadza to nowe wyzwania nie tylko dla stosunków turecko-amerykańskich, ale również dla równowagi militarnej w regionie.

Decyzja Turcji o zakupie F-35, jeśli do niej dojdzie, wiązałaby się z wysokimi kosztami, logistycznymi wyzwaniami i ryzykiem transferu technologii do krajowego projektu. To, jak potoczą się negocjacje, może mieć kluczowy wpływ na przyszłość współpracy obronnej między USA a Turcją i może wpływać na układ sił w regionie, który już teraz jest niestabilny.