Badania na pustyni Atakama w Chile przeprowadził międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem geomikrobiologa Dirka Wagnera z Niemieckiego Centrum Badawczego Nauk o Ziemi (GFZ) w Poczdamie. Ich odkrycia, opublikowane 14 listopada w czasopiśmie „Applied and Environmental Microbiology”, ujawniają, że życie może przetrwać nawet w najtrudniejszych warunkach, jakie oferuje nasza planeta.

Pustynia Atakama jest znana jako najsuchsze miejsce na świecie, co czyni ją wyjątkowo nieprzyjaznym dla wszelkiego życia. Położona między wybrzeżem Pacyfiku a Andami, dotychczas uważana była za obszar, w którym rozwój życia jest praktycznie niemożliwy. Odkrycie naukowców jest więc ogromnym zaskoczeniem dla środowiska biologicznego i geologicznego.

W trakcie badań zespół zebrał próbki gleby z różnych lokalizacji pustyni, w tym zarówno z nieco bardziej wilgotnych obszarów przybrzeżnych, jak i z najgłębszych, najsuchszych terenów w głębi lądu. Zastosowana innowacyjna metoda separacji DNA pozwoliła na identyfikację różnych mikroorganizmów. Naukowcy odseparowali DNA pochodzące z martwych komórek od DNA żywych, co pozwoliło na uchwycenie aktywności biologicznej w tych ekstremalnych warunkach.

Używając nowej techniki, bolesnych wzlotów i upadków, byli w stanie skoncentrować się tylko na DNA z żywych komórek, co umożliwiło identyfikację żywych mikroorganizmów, w tym bakterii z grupy Actinobacteria oraz Proteobacteria. Co więcej, w próbkach gleby z najsuchszych regionów Atakamy wykryto dominację bakterii Chloroflexota, co sugeruje, że mikrobiologiczne życie jest tam szczególnie intensywne.

Jak wyjaśnia Dirk Wagner, ich obecność wskazuje na znaczenie mikroorganizmów w kolonizacji tego surowego terenu oraz na ich rolę w tworzeniu podłoża dla przyszłego życia. Wyniki badań mogą mieć szersze implikacje, sugerując, że podobne procesy mogą zachodzić w innych nieprzyjaznych środowiskach świata, takich jak obszary dotknięte klęskami żywiołowymi.

Odkrycia te są nie tylko fascynujące z perspektywy biologicznej, ale również mogą wpłynąć na nasze zrozumienie życia na innych planetach. Badania prowadzone na Atakamie mogą pomóc odpowiedzieć na pytania dotyczące możliwości istnienia mikrobiologicznego życia na innych ciałach niebieskich, gdzie warunki są podobnie ekstremalne jak na naszej pustyni.

Naukowcy planują kontynuację badań, aby lepiej zrozumieć złożone interakcje i procesy mikrobiologiczne zachodzące w takich skrajnych warunkach, co może otworzyć nowe możliwości w badaniach nad tzw. ekstremofilami oraz ich rolą w ekosystemach.