Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało kolejne zapytanie do Komisji Weneckiej dotyczące końcowego projektu ustawy o statusie sędziów. Weryfikacja, którą ministerstwo określa mianem "reewaluacji" sędziów z tzw. neosędziów rozpoczęłaby się najwcześniej na przełomie 2025 i 2026 roku.

Nowa Krajowa Rada Sądownictwa będzie odpowiedzialna za proces weryfikacji, a od wyników tej procedury będzie można się odwołać do Sądu Najwyższego. Wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur zapewnia, że dąży do tego, aby reewaluacja nie doprowadziła do nagłego zmniejszenia liczby sędziów w sądach odwoławczych.

Dalsze plany w zakresie zasadności statusu sędziów-dublerów, którzy mogą zostać wstrzymani w wynagrodzeniu, są również przedmiotem rozmów. Ekspertyzy wskazują na wysoką niepewność dotyczącą przyszłości 30% sędziów, którzy zostali powołani po 2018 roku. Pomimo tego, dążenie do uchwalenia ustawy wymaga staranności i konsultacji.

Wiceminister Mazur podkreśla, że wystąpienie do Komisji Weneckiej w obecnej sytuacji miało na celu uzyskanie rekomendacji w kontekście systemowym i organizacyjnym, co stanowi podstawę dla przyszłych zmian w prawie. Na podstawie ustaleń komisji mają być dostosowane przyszłe przepisy.

Jednakże pytania o to, jaki wpływ na sądownictwo będą miały ewentualne decyzje weryfikacyjne, czy mogą one zostać skonsolidowane oraz jak zapewniona będzie ich niezależność, wciąż pozostają aktualne. Właściwe określenie tej struktury i procesów jest kluczowe, aby uniknąć paraliżu i zapewnić obywatelom skuteczne działanie wymiaru sprawiedliwości.

Plany zmian są również związane z potrzebą weryfikacji statusu sędziów przez specjalnie powołane organy, co daje nadzieję na długofalowe ustabilizowanie sytuacji w polskim sądownictwie. Dobrze zorganizowany i przejrzysty proces weryfikacji jest niezbędny, oraz międzynarodowe standardy muszą być przestrzegane, aby zapewnić zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości.

Oczekuje się, że czas realizacji tych planów będzie długi, albowiem zmiany mogą potrwać jeszcze kilka lat. Od początku wiedzieliśmy, że Krajowa Rada Sądownictwa oraz planowane nowe przepisy mają kluczowe znaczenie dla przyszłości polskiego sądownictwa.