W Polsce trwają prace nad poselskim projektem ustawy mającej na celu zmiany w przepisach dotyczących ochrony zwierząt oraz używania materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego. Niestety, mimo że projekt ten został złożony już w styczniu 2024 r., nie odbyło się jeszcze jego pierwsze czytanie. Podobnie wygląda sytuacja z projektem posłów Lewicy, który miałby dać gminom prawo do decydowania o zakazie używania fajerwerków na swoim terenie. Przepisy regulujące tę kwestię w Polsce są nieprecyzyjne, co skutkuje brakiem karania za niewłaściwe używanie fajerwerków na dużą skalę.

Czyżby lokalne władze były bezsilne? Jak zauważa Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, w obecnym stanie prawnym samorządy nie mają uprawnień do wprowadzenia zakazów na użycie pirotechniki. Nawet jeżeli rada miejska podejmie uchwałę w tej sprawie, jej decyzja często jest unieważniana przez wojewodę lub sąd. Przykładem mogą być wydarzenia z Lidzbarka Warmińskiego, gdzie zakaz wyrażony przez lokalne władze został obalony z powodu braku argumentów potwierdzających zdrowotne zagrożenia dla mieszkańców.

W bieżącym roku, temat potencjalnego zakazu używania fajerwerków był omawiany przez radnych Nowego Targu, ale obawy o skuteczność takiego zakazu sprawiły, że uznali oni, iż będzie trudny do egzekwowania. W praktyce, skontrolowanie użycia fajerwerków w Sylwestra może być problematyczne.

Wojewodowie mają możliwość stosowania rozporządzeń, które mogą zakazywać używania fajerwerków w całym województwie. Zgodnie z przepisami, takich zakazów można się spodziewać w okresach, które nie są uregulowane przez inne przepisy. Np. w województwie lubelskim zakaz używania pirotechniki obowiązuje już od 24 grudnia, ale Sylwester pozostaje dniem, gdy nie ma takich ograniczeń. Osoby łamiące zakaz mogą otrzymać mandat w wysokości 500 zł, a w przypadku nieprzyjęcia mandatu, grozi im grzywna do 5 tys. zł.

Jednak nie wszyscy wojewodowie wprowadzają odpowiednie rozporządzenia, co powoduje, że w niektórych regionach można strzelać bez obaw. Wojewoda mazowiecki do dnia publikacji artykułu nie wydał żadnego rozporządzenia, mimo wcześniejszych zakazów.

W związku z ogólnym stanem rzeczy, policja czy straż miejska mogą nałożyć karę na osobę, która zakłóca porządek publiczny. Art. 51 Kodeksu wykroczeń przewiduje kary od 20 do 500 zł w przypadku mandatu, a do 5 tys. zł, gdy sprawa trafi do sądu. Trudnością w egzekwowaniu tych przepisów jest fakt, że często brakuje dowodów, jak na przykład nagrania. W związku z tym, interwencje policji zazwyczaj mają charakter prewencyjny. Choć wiele osób traktuje Sylwestra jako czas wolny od kar, to jednak w innych dniach mogą wystąpić problemy z odpowiedzialnością prawną.

Warto również pamiętać, że istnieją przepisy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dotyczące przechowywania materiałów niebezpiecznych, takich jak fajerwerki. Przechowywanie ich w nieodpowiednich miejscach, jak balkony czy tarasy, również jest wykroczeniem, co może pociągnąć za sobą dalsze konsekwencje prawne.

Zanim więc sięgniesz po fajerwerki w Sylwestra, zastanów się nie tylko nad ich skutkami, ale także nad ewentualnymi karami, które mogą wyniknąć z Twojego działania. Czy warto ryzykować?