Rząd gasi naukę: dlaczego Polska nie może sobie pozwolić na oszczędności w badaniach?
2024-11-14
Autor: Anna
Polska nauka boryka się z katastrofalnym niedofinansowaniem, które grozi jej dalszym regresom. Od lat obserwujemy, że władze nie traktują inwestycji w naukę jako priorytetu. Trwające zaniedbania, zarówno w rządzie obecnym, jak i poprzednich, prowadzą do sytuacji, w której badania stają się marginalizowane.
Nie ma zgody na przyzwolenie na budżetowe oszczędności w obszarze, który ma kluczowe znaczenie dla rozwoju kraju. Przykładowo, Polska wydaje na badania i rozwój ledwie 1,45 proc. swojego PKB, podczas gdy Niemcy wydają 3,13 proc., a Francja 2,22 proc. To pokazuje, jak daleko pozostajemy w tyle, ale także jak tragiczne może to być w kontekście ambitnego celu osiągnięcia statusu lidera w regionie.
Zaskakującym jest, że pomimo ogólnych deklaracji o skupieniu się na bezpieczeństwie, rząd nie dostrzega, że rozwój innowacyjnej gospodarki jest kluczowy dla stabilności i obronności. Przygotowywanie solidnych planów badawczych z udziałem wykwalifikowanych naukowców mogłoby znacząco wzmocnić polskie siły zbrojne oraz podnieść naszą międzynarodową pozycję.
Problemy szczególnie dotykają Narodowego Centrum Nauki (NCN), które odczuwa ogromny niedobór finansowy. W ocenie wielu ekspertów, brak funduszy prowadzi do spadku liczby projektów badawczych, a także demotywuje naukowców. Wiele wartościowych wniosków nie otrzymuje wsparcia, a stopa sukcesu w konkursach spada do alarmująco niskich wartości.
W najbliższych latach potrzebna będzie nie tylko rewizja budżetu w zakresie nauki, ale także konkretne działania mające na celu pozyskanie większych funduszy zewnętrznych, w tym grantów unijnych, z których Polska korzysta znacznie mniej niż inne kraje.
Kolejnym aspektem jest zatrzymanie młodych talentów w kraju. Wysokie wynagrodzenia oraz perspektywy rozwoju kariery w sektorze prywatnym skutkują tym, że wielu zdolnych naukowców decyduje się emigrować za granicę, gdzie możliwości są lepsze.
Podsumowując, Polska nie może sobie pozwolić na oszczędności w obszarze nauki. Brak inwestycji nie tylko osłabia naszą pozycję międzynarodową, ale także zagraża przyszłości całego kraju. Błędy polityczne muszą być jak najszybciej naprawione, aby zapewnić przyszłość polskiej nauce i innowacyjności.