MOPS: Czy rząd naprawi błąd w starym świadczeniu pielęgnacyjnym? [3257 zł miesięcznie]
2025-01-24
Autor: Katarzyna
Ministerstwo Finansów podejmie decyzję w kwestii sporu pomiędzy Sopotem a rządem za lata 2014-2018. Choć mogą się wydawać to odległe sprawy, MOPSy w Polsce wciąż czekają na rozstrzygnięcie tej sprawy. Sopot wprowadził w życie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku, stawiając interesy osób z niepełnosprawnościami na pierwszym miejscu, co zakończyło się nałożeniem kary w wysokości 2,5 mln zł przez wojewodę pomorskiego, który żądał zwrotu tych środków, uznając wypłatę za bezpodstawną (ze względu na fałszywe założenie, że do świadczenia uprawnione są jedynie osoby z niepełnosprawnością poniżej 18. roku życia). Jeżeli rząd opowie się po stronie Sopotu, wszystkie MOPSy w Polsce będą mogły dostosować swoje działania do wyroczni.
Od 10 lat trwa pat związaną ze świadczeniem pielęgnacyjnym, które powinno przysługiwać także osobom, które stały się niepełnosprawne w późniejszym wieku, na przykład w wieku 70 lat, co potwierdza wyrok TK z 2014 r. Niezmieniona ustawa o świadczeniach rodzinnych, która określa, że świadczenie przysługuje jedynie osobom, których niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. roku życia (lub 25. w przypadku osób uczących się), prowadzi do wielu nieporozumień i niesprawiedliwości.
Z informacji wynika, że do tej pory ani jeden rząd nie podjął decyzji w tej sprawie, co skutkuje procesami sądowymi, w których samorządy przegrywają z sądami administracyjnymi, a niechęć do zmiany ustawy utrzymuje status quo. W roku 2025 wartość świadczenia wynosi 3257 zł miesięcznie, a zmiana przepisów mogłaby objąć 142 tysiące osób, co generowałoby dodatkowe koszty na poziomie 1,4 miliarda zł rocznie w 2015 roku. Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie wzywał rząd do dostosowania się do wyroków TK, aby zapewnić prawa obywateli. Ostatnio media ponownie poruszają tęłością, a przyszły rząd pod przewodnictwem Donalda Tuska z pewnością będzie musiał zmierzyć się z tą kwestią.
Bezpośrednim skutkiem utrzymania obecnego stanu prawnego jest brak dostępu do świadczeń pielęgnacyjnych dla wielu wymagających wsparcia osób. Z przykłady można podać sytuację, gdzie opiekun nie mógł uzyskać wsparcia finansowego dla swojego 68-letniego ojca, ponieważ jego niepełnosprawność była powiązana z wiekiem, a nie wystąpiła przed 18. rokiem życia. Sytuacja ta powtarza się w wielu gminach w Polsce, tworząc niekończący się cykl niepewności i frustracji.
W kontekście tej szczególnej sprawy, istotne jest, aby społeczność lokalna, media oraz organizacje pozarządowe pełniły rolę rzecznika, by zmiany w prawie mogły odpowiadać rzeczywistym potrzebom społecznym. Oczekiwania są na to, że nowy rząd wykorzysta ten moment na wprowadzenie reform, które zapewnią sprawiedliwe traktowanie osób z niepełnosprawnością. Jak pokazują prognozy i analizy zmian legislacyjnych, jest to czas na wyważony i proaktywny dialog pomiędzy obywatelami a rządzącymi, aby znaleźć rozwiązania na miarę XXI wieku.