Globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną rośnie w zawrotnym tempie, szczególnie ze względu na rozwój nowoczesnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, które wymagają ogromnych ilości energii. W związku z kryzysem klimatycznym oraz koniecznością zmniejszenia emisji CO2, Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) przewiduje powrót energii jądrowej jako kluczowego elementu nowoczesnych systemów energetycznych.

Według najnowszego raportu MAE, w 2023 roku produkcja energii elektrycznej z reaktorów jądrowych osiągnie historyczny rekord, wynosząc 2742 terawatogodziny, a w 2024 roku przewiduje się wzrost do 2843 terawatogodzin. MAE prognozuje, że do 2025 roku całkowita produkcja energii z energii jądrowej osiągnie nawet 2900 terawatogodzin, co stanowi niemal 10% całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną na świecie.

W obliczu rosnącego znaczenia energii jądrowej, na całym świecie powstają nowe reaktory o łącznej mocy 70 gigawatów. Zainteresowanie energią jądrową rośnie najbardziej od czasów kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Obecnie ponad 40 krajów na całym świecie planuje rozwój energetyki jądrowej, by sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na energię, nie tylko w tradycyjnych sektorach, ale także w branżach nowoczesnych, takich jak przemysł samochodów elektrycznych.

Po katastrofie w elektrowni Fukushima w Japonii w 2011 roku, wiele krajów zrezygnowało z energetyki jądrowej. Obecnie jednak przemiany na rynku zaczynają na nowo sprzyjać jej rozwojowi. Chiny stały się liderem budowy nowych reaktorów, z 25 z 52 obecnie budowanych na całym świecie, które pochodzą z chińskich projektów.

Zmiany te oznaczają, że globalna geografia przemysłu jądrowego ulega diametralnym zmianom. W latach 70. XX wieku USA i Europa dominowały w sektorze energetyki jądrowej, gdzie w latach 90. aż 35% energii elektrycznej pochodziło z reaktorów jądrowych. Dziś w Europie ten wskaźnik spadł poniżej 25%, a prognozy wskazują na dalszy spadek poniżej 15% w najbliższej dekadzie.

Kraje takie jak Japonia zaczynają ponownie uruchamiać swoje programy energetyki jądrowej, a we Francji zakończono prace konserwatorskie w elektrowniach. Jednak rozwój energetyki jądrowej napotyka także wyzwania, w tym związane z technologią oraz dostawami surowców, takich jak uran, które są głównie importowane z Chin i Rosji. Według MAE, aby przyszły rozwój mógł być naprawdę zrównoważony, konieczne są inwestycje prywatne, które pomogą zmniejszyć uzależnienie od publicznych funduszy. Do 2030 roku globalne inwestycje w energetykę jądrową muszą dwukrotnie wzrosnąć, osiągając ok. 117 miliardów euro.

Raport MAE porusza także palącą kwestię składowania odpadów promieniotwórczych, która pozostaje nierozwiązana w wielu krajach. Tylko kilka z nich, jak Kanada, Szwecja, Finlandia, Francja i Szwajcaria, ma konkretne plany budowy nowych składowisk. Brak doświadczenia w likwidacji używanych reaktorów sprawia, że prognozowanie kosztów takich działań jest problematyczne.

Energetyka jądrowa odgrywa kluczową rolę w walce ze zmianami klimatycznymi, a jej rozwój może przyczynić się do osiągnięcia celów związanych z niską emisją. W miarę jak przystosowujemy się do nowej rzeczywistości energetycznej, wydaje się, że nadchodzi nowa era dla energii jądrowej – czy jesteśmy na to gotowi?