Witamina D to temat, który przewija się w mediach jako eliksir zdrowia, mający wspierać nasze funkcje życiowe i zdrowie. Choć na pierwszy rzut oka jej suplementacja wydaje się niezbędna dla zapobiegania wielu chorobom, wyniki badań sugerują coś zupełnie innego. Okazuje się, że coraz więcej dowodów wskazuje na to, iż nadmiar witaminy D może nie przynosić oczekiwanych korzyści zdrowotnych.

Według raportów, wydatki konsumentów na suplementy witaminy D w Stanach Zjednoczonych wzrosły w ostatnich latach z 248 milionów dolarów w 2008 roku do ponad 1 miliarda dolarów w 2023 roku. Eksperci przewidują, że do 2027 roku rynek ten osiągnie wartość 1,9 miliarda dolarów. W Polsce zauważalny wzrost sprzedaży suplementów z witaminą D rozpoczął się w okresie pandemii COVID-19, gdy zaledwie w ciągu roku liczba sprzedanych opakowań zwiększyła się z 5 milionów do ponad 12 milionów.

Witamina D była znana zanim pojawiły się nowoczesne suplementy. Jej historia sięga początku XX wieku, kiedy to zaczęto badać jej wpływ na zdrowie kostne, zwłaszcza w kontekście krzywicy. W miarę trwania badań odkryto, że witamina D niejedno ma imię – jej długofalowe działanie może wpływać na inne aspekty zdrowia, w tym choroby autoimmunologiczne i nowotwory.

Znaleziono związek między niskim poziomem witaminy D a zwiększonym ryzykiem wielu chorób, w tym stwardnienia rozsianego czy chorób sercowo-naczyniowych. Przeprowadzono wiele badań, w tym jedno z Harvard Medical School, które dowiodło, że osoby mieszkające w regionach o mniejszym nasłonecznieniu były bardziej narażone na różne choroby autoimmunologiczne.

Jednakże równocześnie z pozytywnymi odkryciami, naukowcy zaczynają być ostrożni w ocenie skuteczności wysokiej suplementacji witaminy D. Badania takie jak te opublikowane w "New England Journal of Medicine" nie potwierdziły znaczących korzyści zdrowotnych płynących z jej wysokich dawek, zwłaszcza w kontekście chorób serca i nowotworów.

Zaskakującym odkryciem w 1999 roku było to, że w regionach o wyższym nasłonecznieniu ryzyko raka piersi u kobiet było znacznie niższe. To prowadzi do pytania: czy wystarczy tylko dbać o poziom witaminy D, a może trzeba również skupić się na zdrowym trybie życia?

Polscy eksperci, jak prof. Bolesław Samoliński z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, podkreślają, że niedobór witaminy D może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, ale sama suplementacja nie jest panaceum. W 2018 roku badania wykazały, że około 90% Polaków ma zbyt niski poziom tego składnika w organizmie, co może być alarmujące w kontekście rosnącej liczby osób chorujących na nowotwory.

Ponadto, odporność organizmu na różne choroby może poprawić nie tylko witamina D, ale także inne czynniki, takie jak dieta bogata w antyoksydanty i regularna aktywność fizyczna. Kiedyś stawiano wręcz tezę, że im więcej witaminy D, tym lepiej. Obecne badania sugerują, że orientowanie się w normach i reakcjach organizmu na suplementację staje się kluczowe.

Jednak wiele ludzi wciąż sięga po dodatkową witaminę D bez refleksji nad indywidualnymi potrzebami organizmu, co może prowadzić do niepożądanych skutków. Podczas gdy słońce potrafi dostarczyć sporo tego składnika, w Polsce, szczególnie w miesiącach zimowych, nasłonecznienie jest niewystarczające, co podkreśla potrzebę suplementacji. Rekomendacje dotyczące dawkowania są różne, ale zazwyczaj oscylują wokół 2000 jm dziennie, co powinno być przyjmowane z tłuszczem dla lepszej wchłanialności.

A więc, witamina D – czy to eliksir zdrowia, czy raczej pułapka? Z pewnością jej rola w naszym organizmie jest znacząca, ale nie zapominajmy, że zdrowie to wynik nie tylko suplementacji, lecz także holistycznego podejścia do stylu życia. Uczmy się prawidłowo interpretować wyniki badań i nie dawać się zwieść powszechnym mitom.