Ogłoszenie w lipcu 2021 roku unijnego pakietu Fit for 55, który zakłada redukcję emisji CO2 o 55%, jasno określiło, że Europa zamierza zająć się ograniczeniem emisji we wszystkich sektorach gospodarki, a nie tylko w energetyce. Niestety, w Polsce temat ten nie zyskał należytej uwagi, a publiczna debata koncentruje się głównie na przyszłości górników, budowie elektrowni atomowych oraz liberalizacji zasad dla farm wiatrowych.

Zauważając ten brak dyskusji, Forum Energii, instytucja analityczna zajmująca się transformacją energetyczną, postanowiło zwrócić szczególną uwagę na przemysł. Marcin Dusiło, koordynator projektu Transformacji Przemysłu, w swoim raporcie zauważa: „Rozmowy o transformacji energetycznej ograniczają się głównie do sektora elektroenergetycznego, a rzadko obejmują przemysł. W związku z tym, konieczne jest szersze spojrzenie na wyzwania, przed którymi stoi nasza gospodarka.”

Sektor przemysłowy w Polsce zatrudnia co piątą osobę i odpowiada za 23% wartości dodanej w gospodarce. Jednocześnie generuje on ¼ polskiej emisji gazów cieplarnianych i zużywa ogromne ilości energii, co czyni go kluczowym obszarem, którym warto się zająć w kontekście dekarbonizacji.

Zagrożenia i możliwości

Jak wskazuje raport „Gdzie zacząć transformację przemysłu?”, dekarbonizacja przemysłu nie jest łatwym procesem, wymaga starannego zaplanowania i uwzględnienia specyfiki polskiej gospodarki. Choć wiele rozwiązań z zagranicy może być trudno zastosować w polskich warunkach, eksperci zwracają uwagę na rosnące znaczenie branży spożywczej w kontekście neutralności węglowej.

Marcin Dusiło analizując zużycie różnych paliw w przemyśle, podkreśla, że wysoka obecność ciepła niskotemperaturowego stwarza możliwości dla rozwoju technologii energooszczędnych, takich jak pompy ciepła. Wysoki poziom emisji CO2 w niektórych sektorach wskazuje na możliwość znacznych oszczędności po wdrożeniu odpowiednich rozwiązań. W Polsce wiele gałęzi przemysłu, w tym przemysł spożywczy, chemiczny i metalurgiczny, ma ogromny potencjał do dekarbonizacji „na już”.

Dlaczego te sektory są kluczowe? Oprócz potencjału do redukcji emisji, są one niezmiernie ważne dla polskiej gospodarki, dlatego ich utrata konkurencyjności mogłaby prowadzić do poważnych konsekwencji społecznych i ekonomicznych.

Wnioski z raportu jasno wskazują, że konieczne są szybkie działania związane z transformacją przemysłu. Istotne jest wsparcie dla innowacji technologicznych oraz współpraca pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym, co może przynieść korzyści zarówno dla gospodarki, jak i dla środowiska.

Przedstawiciele branżowych organizacji wyrazili zainteresowanie dalszymi rozmowami oraz współpracą, jak i określeniem nowych, zrównoważonych celów.