Wprowadzenie

W fascynującym badaniu prowadzonym przez naukowców z Radboud Universiteit udało się wykazać, że sztuczna inteligencja (AI) potrafi doskonale „czytać” z aktywności mózgu. Kiedy jeden z uczestników badania usłyszał zdanie: "Jeszcze nie mam prawa jazdy", AI zdołała odczytać myśli makaka, który brał udział w eksperymencie, uzyskując frazę: "Jeszcze nie zaczęłam uczyć się jeździć".

Metoda badawcza

Badania te wykonywane były w kontekście rozwoju technologii dekodowania obrazów, a zespół pod kierownictwem dr. Umuta Güçlü z powodzeniem testował tę metodę na różnych gatunkach, w tym na makakach. Dlaczego właśnie makaki? Oczywiście, nie chodzi o to, żeby zwierzęta były wykorzystywane bezsensownie w eksperymentach, lecz o to, że elektroda monitorująca aktywność ich mózgów była wszczepiona z innych medycznych powodów – uspokaja badaczka Tierza Dado.

Wyniki badań

Naukowcy najpierw wyeksponowali makaka na różne cyfrowo wygenerowane obrazy, a następnie zarejestrowali reakcje jego mózgu, co pozwoliło AI skojarzyć konkretne wzorce aktywności z danym obrazem. Efekt był zdumiewający – AI zdołała odtworzyć obrazy z niespotykaną dotąd precyzją. Równocześnie badania dotyczące dekodowania myśli ludzi wciąż znajdują się na wczesnym etapie, jednak i tak wykazują zaskakujące możliwości. W badaniach przeprowadzonych przez japoński zespół od AI udało się stworzyć obrazy na podstawie wyobrażeń uczestników.

Postępy w rozkodowywaniu myśli

Jeszcze bardziej zaskakujący rozwój ma miejsce w badaniach przeprowadzanych na Uniwersytecie Teksasu w Austin, gdzie naukowcy połączyli technologię analizy obrazów mózgów z modelami językowymi AI, takimi jak ChatGPT, w celu rozkodowania ludzkich myśli za pomocą dźwięków. Wykorzystując 16 godzin materiału audiowizualnego, AI była w stanie przewidzieć aktywność mózgu wywołaną danym słowem, co doprowadziło do sytuacji, w której usłyszane przez uczestnika zdanie skutkowało odczytem myśli dotyczących, na przykład, przygotowywania się do nauki jazdy.

Etyczne rozważania

Te niesamowite osiągnięcia rodzą poważne pytania dotyczące prywatności i etyki. Czy naprawdę chcemy, aby technologia była w stanie „zajrzeć nam do głowy”? Profesor Dariusz Jemielniak zauważa, że nie wyobraża sobie, aby taka technologia mogła zaistnieć w życiu codziennym, przynajmniej na razie. Obawy dotyczące wykorzystania tych nowych osiągnięć w praktyce są uzasadnione, a ich nieodpowiednie użycie może wpłynąć znacząco na życie ludzi. Uczeni podkreślają konieczność wprowadzenia regulacji chroniących prywatność psychiczną jednostki.

Zrozumienie emocji przez AI

Zaskakująco, sztuczna inteligencja może również stać się narzędziem do rozumienia i przewidywania emocji, co jest ostatnim wyzwaniem, przed którym stają badacze. Dzięki badaniom prowadzonym przez profesor Rebecca Saxe z MIT, AI uczy się, jak odczytywać ludzkie reakcje emocjonalne i podejmować decyzje oparte na tym, co widzi. W obliczu tych zjawisk pojawia się oczywiście pytanie – czy AI rzeczywiście potrafi zrozumieć ludzkie uczucia, czy jedynie je emuluje?

Podsumowanie i przyszłość AI

Kiedy zaczniemy się zastanawiać nad przyszłością takich technologii, warto pamiętać, że ich rozwój powinien iść w parze z etyką i odpowiedzialnością. Cała ta nowa wiedza wiąże się z wieloma wyzwaniami i pytaniami, które muszą zostać przeniknięte przez naukę, technologów i społeczeństwo jako całość. Nasza przyszłość może być bowiem nakreślona nie tylko przez to, co potrafimy wymyślić, ale także przez to, jak odpowiedzialnie postępujemy z technologią, którą tworzymy.