Najnowsze badania przeprowadzone przez obserwatorium High-Altitude Water Cherenkov (HAWC) na szczycie wulkanu Sierra Negra w Meksyku dostarczają niezwykłych informacji na temat centrum naszej galaktyki. Naukowcy pod przewodnictwem Los Alamos National Laboratory odkryli promienie gamma o skrajnie wysokiej energii, osiągające wartości przekraczające 100 teraelektronowoltów, co jest pionierskim osiągnięciem w dziedzinie astrofizyki.

To odkrycie nie tylko rzuca nowe światło na mechanizmy rządzące galaktycznymi procesami, ale także pozwala lepiej zrozumieć zjawisko PeVatron – potężnego akceleratora cząstek znajdującego się w obszarze Centralnego Galaktycznego Grzebienia. Jak zauważył Pat Harding, górnolotny badacz projektu, te historyczne obserwacje stanowią dowód na to, że w centrum Drogi Mlecznej zachodzą niebywale ekstremalne procesy fizyczne.

PeVatron, choć wciąż nie w pełni zrozumiany, jest miejscem, gdzie cząstki są przyspieszane do energii millionów miliardów elektronowoltów, co jest kwadrylion razy mocniejsze niż energetyka światła na naszej planecie. Tak wysoka energia wyzwalana jest w wyniku kolizji cząstek z gęstymi chmurami gazu w centrum galaktyki, które są otoczone supermasywną czarną dziurą oraz innymi obiektami, jak gwiazdy neutronowe.

Obszar ten, znany z intensywnych procesów fizycznych, pozostaje zasnuty gęstymi chmurami gazu, osiągającymi temperatury wynoszące miliony stopni Celsjusza, co utrudnia bezpośrednie obserwacje optyczne. Dlatego badania promieni gamma stają się kluczowe, ponieważ mogą one przełamać te bariery i dostarczyć cennych informacji o kondycji tego układu.

W ciągu ostatnich siedmiu lat zespół HAWC zaobserwował blisko 100 zdarzeń promieniowania gamma o wysokiej energii. Analizy dostarczają nam danych umożliwiających bezpośrednie badania interakcji promieni kosmicznych z PeVatronem.

Współczesne teorie dotyczące supernowych, zderzeń czarnych dziur oraz narodzin gwiazd zdają się odnajdywać potwierdzenie w najnowszych badaniach, co otwiera drzwi do przyszłych badań nad najpotężniejszymi zjawiskami we Wszechświecie. W nadchodzących latach zespół planuje za pomocą nowego moźliwości obserwacyjnych, dostępnych w ramach Southern Wide-field Gamma-ray Observatory w Chile, pracować nad lepszym zrozumieniem źródła PeVatron.

Przyszłość astrofizyki rysuje się w jasnych barwach, a odkrycia z HAWC mogą stanowić fundament dla następnych badań. W miarę jak kontynuowane są prace nad nowymi technikami detekcji, naukowcy mają nadzieję na dalsze zdobywanie wiedzy o tajemnicach centrum naszej galaktyki oraz o fundamentalnych procesach fizycznych we Wszechświecie.