Zaskakujące odkrycie naukowców

Nowe badania opublikowane w prestiżowym magazynie *Nature* w sierpniu 2025 roku ujawniają, że ogromną rolę w rozwoju bardziej agresywnych form raka odgrywa tzw. stres mechaniczny, czyli nacisk wywierany na guzy przez otaczające je komórki. To odkrycie przynosi świeże spojrzenie na procesy, które prowadzą do powstawania lekoopornych i niebezpiecznych form nowotworów.

Rewolucyjne badania nad czerniakiem

Zespół pod kierownictwem Richarda M. White'a z Ludwig Oxford i Mirandy V. Hunter z Memorial Sloan Kettering Cancer Center skoncentrował się na badaniu czerniaka na przykładzie słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych. Naukowcy odkryli, że w warunkach dużego ciśnienia komórki nowotworowe nie dzielą się intensywnie, lecz uruchamiają program inwazyjny. Oznacza to, że zaczynają przenikać do pobliskich tkanek, ewoluując w trudniejsze do zniszczenia formy.

Rola białka HMGB2 w nowotworze

Kluczowym elementem tego procesu jest białko HMGB2. Jego działanie warunkuje, jak zorganizowany jest materiał genetyczny komórki. W odpowiedzi na stres mechaniczny, HMGB2 wiąże się z chromatyną, co uruchamia fragmenty genomu odpowiedzialne za inwazję. Komórki z wysokim poziomem HMGB2 rzadziej się dzielą, ale stają się bardziej zdolne do penetracji tkanek i mniej wrażliwe na leczenie.

Fenomen przebudowy komórek

Badacze zauważyli, że komórki rakowe dosłownie przeorganizowują swój szkielet w odpowiedzi na nacisk. Powstaje struktura przypominająca klatkę ochronną, która pozwala im unikać uszkodzeń DNA. Rolę w tym procesie odgrywa kompleks LINC, który łączy cytoszkielet z otoczką jądrową, sprawiając, że komórki stają się bardziej odporne na niekorzystne warunki.

Nowe wyzwania dla onkologii

"Komórki nowotworowe mogą szybko zmieniać swoje stany w odpowiedzi na bodźce z otoczenia" - zauważa Richard White. Tradycyjne terapie, które skupiają się na komórkach intensywnie dzielących się, mogą nie docierać do tych, które przeszły w tryb inwazyjny. Zidentyfikowanie czynników takich jak HMGB2 otwiera drzwi do stworzenia terapii, które będą mogły nie tylko zapobiegać tej groźnej transformacji, ale być może także ją odwracać.

Nadzieja na skuteczniejsze terapie

W badaniach wspieranych przez Ludwig Institute for Cancer Research oraz National Cancer Institute naukowcy planują następne kroki, które mają na celu opracowanie strategii blokowania aktywacji HMGB2 lub zwalczania mechanizmów, które umożliwiają nowotworom dostosowywanie się do stresu fizycznego. To realna szansa na terapie, które zatrzymają postęp guza oraz zapobiegną jego przemianie w groźniejszą, inwazyjną formę.