Nauka

"Nauka w Rosji jest kaput": Rosyjskim naukowcom zamknięto drogę do Wielkiego Zderzacza Hadronów

2024-09-20

CERN podjęło drastyczne kroki, wykluczając ze współpracy aż 1100 rosyjskich naukowców.

Sytuacja rosyjskich specjalistów stała się krytyczna. Od grudnia 2023 roku naukowcy związani z rosyjskimi instytucjami stracą możliwość odwiedzania CERN, oraz będą zobowiązani oddać pozwolenia na pobyt wydane przez Francję oraz Szwajcarię. Kontynuacja pracy w laboratoriach organizacji będzie możliwa jedynie po zaprzestaniu współpracy z rosyjskimi instytutami oraz przejściu do zagranicznych ośrodków naukowych.

Mimo podjętych działań, CERN zdecydowało się kontynuować projekty z udziałem około 270 pracowników Rosyjskiego Wspólnego Instytutu Badań Jądrowych, którzy obecnie prowadzą eksperymenty w zderzaczu NICA w Dubnej.

W lutym 2024 roku rzecznik CERN, Arnaud Marsollier, ogłosił, że ponad 500 naukowców z rosyjskich instytucji zostanie usuniętych z organizacji, co w dużej mierze dotyczy takich instytucji jak Instytut Kurczatowa, Moskiewski Uniwersytet Państwowy, Tomski Uniwersytet Państwowy oraz Nowosybirski Instytut Fizyki Jądrowej.

Decyzja o zakończeniu współpracy została podjęta w listopadzie 2022 roku, w odpowiedzi na agresję Rosji na Ukrainę. Rosyjscy naukowcy otrzymali dwa lata na dokończenie rozpoczętych projektów.

"Nauka w Rosji jest kaput" - stwierdził Michaił Kowalczuk, szef Instytutu Kurczatowa, dodając, że sytuacja może zachęcić wielu fizyków do powrotu do Rosji. Jednak Andriej Seriakow, petersburski fizyk, diametralnie różni się w swoim spojrzeniu na tę sprawę.

Seriakow, podczas swojej kariery naukowej, sprzeciwiał się wojnie i publicznie krytykował władze. Został usunięty z Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego, co według niego było wynikiem działań Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB).

Stwierdził, że "nauka może być budowana tylko we współpracy międzynarodowej", podkreślając, że izolacja nauki jest nie do zaakceptowania. Rosyjski fizyk Anatolij Romaniuk zgadza się, wskazując, że stworzenie odpowiednika CERN w Rosji jest niemożliwe bez współpracy z co najmniej stu krajami.

CERN, będące największym laboratorium fizyki wysokich energii na świecie, odegrało kluczową rolę w badaniach nad cząstkami elementarnymi. Jego największym osiągnięciem jest uruchomienie w 2008 roku Wielkiego Zderzacza Hadronów, który jest tysiąc razy potężniejszy od swego radzieckiego odpowiednika. Odkrycie bozonu Higgsa w 2012 roku, znanego jako "cząstka Boga", to efekt intensywnych eksperymentów w LHC, które na zawsze zmieniły oblicze współczesnej fizyki.