Wzrost liczby mieszkańców polskich aglomeracji przynosi ze sobą nie tylko nowe wyzwania, ale również zjawisko coraz większej alienacji społecznej. Zauważa się, że nowoczesne osiedla, zaprojektowane z myślą o efektywności, często nie oferują obywatelom przestrzeni do nawiązywania relacji. Coraz mniej osób zna swoich sąsiadów, a codzienne interakcje w przestrzeni wspólnej stają się rzadkością.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych przykładów jest osiedle na Glinkach w Toruniu, które w opinii wielu mieszkańców jest nieudanym przedsięwzięciem, pozbawionym jakiejkolwiek infrastruktury społecznej. Zaledwie jeden sklep spożywczy i brak przestrzeni rekreacyjnej zdają się potwierdzać te obawy. Podobnie, ale nieco lepiej, wygląda sytuacja na warszawskim Osiedlu za Żelazną Bramą, które, mimo iż posiada kilka elementów wspólnych, nie sprzyja dobrze rozwiniętym relacjom społecznym.

Eksperci podkreślają, że architektura wpływa na nasze zachowania i wzajemne relacje. Z badań wynika, że w takich miejscach, gdzie fizyczne ułożenie przestrzeni nie sprzyja spotkaniom mieszkańców, zanika poczucie wspólnoty. Tymczasem w Polsce, po pewnym okresie izolacji spowodowanej pandemią, nastąpiła deprecjacja naszych więzi społecznych. Ludzie często wolą bawić się w wirtualnej rzeczywistości niż brać udział w realnych interakcjach, co grozi pogłębiającą się alienacją.

Jednym z kluczowych czynników wpływających na nasze poczucie przynależności do miejsca jest wynajem mieszkań. Wiele osób, które wynajmują, nie odczuwa emocjonalnego związku z lokalem. W miastach turystycznych, gdzie wiele lokali jest przeznaczonych na wynajem krótkoterminowy, społeczności stają się anonimowe, a spójność społeczna znika.

Warto więc zastanowić się, jak zbudować lepsze osiedla, które sprzyjają integracji. Inspiracją mogą być miejscowości w krajach skandynawskich, gdzie społecznościowe przestrzenie są często zaprojektowane w taki sposób, aby sprzyjały spotkaniom i interakcjom. Czy nowe osiedla w Polsce będą w stanie zrealizować te cele? To niezwykle istotne pytanie, na które odpowiedzi mogą mieć ogromny wpływ na jakość naszego życia i relacji społecznych.