Minęło już 14 lat od momentu, gdy podwyższono stawkę VAT w Polsce do 23%, co miało być na trzy lata. Temat ten, mimo że przez wiele lat był na czołówkach gazet i w debatach publicznych, w ostatnich latach zniknął z agendy najważniejszych spraw, a politycy zdają się milczeć na ten temat, pomimo jego ogromnych konsekwencji.

Historia polskiego VAT-u zaczyna się w 1993 roku, gdy zastąpił on podatek obrotowy, a podstawowa stawka wynosiła 22%. Z czasem nałożono różne stawki obniżone, a w 2011 roku po raz pierwszy stawka VAT została podwyższona w odpowiedzi na kryzys finansowy. Obecnie stawka VAT w wysokości 23% jest jedną z najwyższych w Unii Europejskiej, co bardziej obciąża osoby o niskich dochodach.

Mimo krytyki, kolejne rządy odrzucone obietnice obniżek. Opozycja, w postaci PiS, w swoim programie wyborczym w 2015 roku zapowiadała przywrócenie stawki VAT do 22%. Jednak po wygranej i objęciu władzy, także nie spełniono tej obietnicy. W odpowiedzi na prośby obywateli rząd wprowadzał inne przepisy, które zmieniały kontekst VAT, ale sama podwyżka pozostała.

W 2022 roku rząd Mateusza Morawieckiego wskazał nowe powody, by stagnować stawkę VAT na poziomie 23%. Warunki związane z budżetem obronnym sprawiły, że podwyższenie stawki VAT można uznać za trwałe, co wywołało złość wśród społeczeństwa. Warto pamiętać, że według badań OECD polski system VAT jest jednym z mniej efektywnych w Unii Europejskiej – przy podatku 23% rząd zbiera znacznie mniej niż mógłby z teoretycznie możliwej kwoty.

Podsumowując, VAT w Polsce jest symbolem niewykonanych obietnic politycznych i problemu z zarządzaniem finansami publicznymi. Dlaczego więc podatnicy muszą ponosić ciężar dorosłych decyzji polityków? Próby reform i obniżek wciąż są na horyzoncie, ale wciąż pozostają w sferze marzeń. Bez realnej reformy systemu podatkowego, obywatele mogą oczekiwać jedynie kolejnych ciężarów finansowych.