Prąd Zatokowy, znany również jako Golfsztrom, to sieć ciepłych prądów morskich, która zaczyna się w rejonie południowo-wschodnich wybrzeży USA, gdzie Prąd Florydzki łączy się z Prądem Antylskim. Płynąc w kierunku Wielkiej Brytanii, przekształca się w Prąd Północnoatlantycki, który transportuje ogromne ilości energii do atmosfery podczas zimowych sztormów na północnym Atlantyku. Te procesy są kluczowe dla regulacji klimatu w Europie, szczególnie w zimie.

Słabnący Golfsztrom

Najnowsze badania alarmują, że Prąd Zatokowy może być najłatwiej osłabiany przez napływ słodkiej wody z topniejącego lodu Grenlandii. Wzrost ilości świeżej wody zagraża termicznym właściwościom Golfsztromu, co skutkuje osłabieniem jego zdolności do transportowania ciepła. Choć nie zniknie całkowicie, będzie miał mniejszy wpływ na klimat, co może prowadzić do chłodniejszych zim w Europie.

Grupa naukowców z Uniwersytetu Kopenhaskiego przewiduje, że system prądów oceanicznych może załamać się pomiędzy 2025 a 2095 rokiem, z najwyższym ryzykiem ok. 2057 roku. Pewne badania rajzona na Przylądku Hatteras w Karolinie Północnej wskazują, że Golfsztrom odgrywa kluczową rolę w bilansie energetycznym Północnego Atlantyku oraz Europy.

Europejczycy zagrożeni?

Pomimo sceptycyzmu niektórych ekspertów, którzy uważają, że znaczenie Prądu Zatokowego dla klimatu Europy jest przesadzone, badania prowadzone przez polskich naukowców z Instytutu Oceanologii PAN potwierdzają, że ma on ogromny wpływ na zimowe warunki pogodowe.

Zimowe temperatury w Polsce i całej Europie są ściśle związane z dynamiką prądów oceanicznych. Po ostatnich analizach odkryto, że średnia temperatura wód między Grenlandią a norweskim archipelagiem Svalbard wzrosła latem o 6 stopni Celsjusza, co nie miało miejsca od co najmniej 2 tysięcy lat. To ciepło przyczynia się do szybkiego topnienia lodów arktycznych, co może mieć katastrofalne skutki dla całego ekosystemu.

Kompleksowa zależność procesów klimatycznych

Golfsztrom przynosi Europie około 2 terawatów energii, jednak ostatnie dane wskazują na systematyczne osłabienie tego transportu ciepła. Niemiecki Instytut Badań nad Klimatem w Poczdamie informuje, że obecny stan Golfsztromu jest najgorszy od tysięcy lat. Naukowcy jednak podkreślają, że zmiany mogą być częścią naturalnych cykli klimatycznych, a ich wpływ będzie dodatkowo modulowany przez Oscylację Północnoatlantycką (NAO), która wpływa na cyrkulację atmosferyczną w Europie.

Przyszłość zim w Polsce

Choć osłabienie Golfsztromu nie oznacza natychmiastowego przyjścia mroźnych zim, może spowolnić wpływ globalnego ocieplenia w regionie. Modele prognozują, że jeśli nie zmniejszymy emisji gazów cieplarnianych, zmiany w klimacie mogą przyspieszyć. Naukowcy z Instytutu Oceanologii PAN zauważają, że zachodnia cyrkulacja powietrza ma kluczowe znaczenie dla stabilności klimatycznej w Polsce.

Czy Golfsztrom przetrwa w obliczu zmian klimatycznych? Jakie zimy czekają nas w przyszłości? Jedno jest pewne – z każdym rokiem poznajemy coraz więcej na temat złożonych mechanizmów, które kształtują nasz klimat. Również liczba badań na temat wpływu zmian klimatycznych na Europę wzrasta, a ich wyniki mogą okazać się kluczowe dla naszego przetrwania.

Niebezpieczeństwo zmarzliny metanowej

Zjawisko tzw. „bomber metanowy” w Arktyce może przynieść dalsze zagrożenia, a jego potencjalny wpływ na klimat może być groźniejszy niż dotychczas sądzono. Dlatego tak ważne jest, aby każdy z nas stał się świadomy i odpowiedzialny za swoje działania w kontekście ochrony naszej planety.