Dziennikarze "Rzeczpospolitej" zlecili ekspertyzę specjalistom, by ocenić kontrowersyjne propozycje Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące tzw. neosędziów. Problematyka ta wchodzi w szerszy kontekst kryzysu praworządności w Polsce i debat o niezależności sądownictwa, które stają się coraz bardziej palące.

Warto zwrócić uwagę na szerszy kontekst, w jakim te dyskusje mają miejsce. Poziom zaufania do sądów w Polsce jest na historycznie niskim poziomie, a wiele osób podważa kompetencje neosędziów, zauważając wpływ polityki na system sądownictwa. Specjaliści wskazują, że takie praktyki mogą podważać podstawy demokratycznego państwa.

W szczególności, gdy mowa o młodych sędziach, którzy zostali powołani na swoje stanowiska na podstawie oceny nowej Krajowej Rady Sądownictwa, w ich przypadku aż 91 proc. uczestników panelu uznało, że powinni oni być postrzegani jako sędziowie powołani zgodnie z Konstytucją. Jednocześnie pojawiają się głosy krytyczne, które zwracają uwagę na to, że proces powoływania tych sędziów był daleki od transparentnego, co tylko potęguje głosy sprzeciwu i obawy o niezależność wymiaru sprawiedliwości.

Nie można również zignorować, że ogólny klimat polityczny w kraju, a w szczególności działania rządu oraz opozycji, mają istotny wpływ na odbiór reform w sądownictwie. Wielu prawników oraz organizacji pozarządowych wzywa do natychmiastowych działań na rzecz przywrócenia pełnej niezależności sądów oraz usunięcia wszelkich elementów, które mogą stać na przeszkodzie sprawiedliwemu wymiarowi sprawiedliwości. Co więcej, niepewność wokół dalszego losu neosędziów w Polsce może wkrótce wpłynąć na dalsze działania Unii Europejskiej w zakresie monitorowania praworządności w Polsce. Jakie będą dalsze konsekwencje tego sporu? Tego na razie nie wiadomo, ale sytuacja z całą pewnością pozostaje dynamiczna!