Czyżby Polska miała stać się jednym z nielicznych krajów w Europie bez Centrali Obrączkowania Ptaków? To nie jest już tylko hipotetyczny scenariusz, ale realne zagrożenie, które mogą sprowadzić na nas katastrofalne konsekwencje! Od ponad 90 lat Centrala, będąca częścią Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN, pełni kluczową rolę w badaniach nad ptakami. Jej zniknięcie oznaczałoby ogromną stratę w wiedzy ornitologicznej, a także w badaniach migracji ptaków, które mają znaczenie dla całej ekologii naszego regionu.

Obecnie w Centrali pracują zaledwie trzy osoby, które zarządzają zarówno obrączkowaniem ptaków, jak i zbierają dane z obserwacji. Zebrane informacje pozwalają nie tylko na śledzenie losów ptaków, ale także na udział w międzynarodowych badaniach dotyczących zmian klimatycznych i ich wpływu na faunę. Ich archiwum to prawdziwa skarbnica wiedzy – od 1931 roku zarejestrowano ponad 4,2 miliona ptaków, co czyni tę instytucję niezastąpioną w badaniach ornitologicznych.

Niestety, sytuacja finansowa jest dramatyczna. Od 2022 roku Centrala nie otrzymuje środków z Ministerstwa Nauki na utrzymanie działalności, prace przeszły na barki Polskiej Akademii Nauk, która również znalazła się obecnie w trudnej sytuacji. Szef Centrali, Tomasz Mokwa, zaznacza, że złożono już apelację do ministerstwa, wspieraną setkami listów poparcia od instytucji naukowych i organizacji pozarządowych. To wszystko w celu uratowania jedynej takiej jednostki w kraju.

Warto również przytoczyć słowa Michała Żmihorskiego, dyrektora Instytutu Biologii Ssaków PAN. Podkreślił on, że brak funduszy na tak ważny program badawczy jest upokarzający dla Polski. "Nie można sobie wyobrazić, że po tylu latach badań, nagle wszystkie nasze dane i doświadczenia zostaną utracone!" – alarmuje.

Pięćset tysięcy złotych na rok to niewiele w porównaniu do całkowitego budżetu na naukę, wynoszącego 0,0017% na rok 2025. Dzięki tym funduszom można byłoby zatrudnić dodatkowych pracowników, a także zdigitalizować dane z archiwum. W chwili obecnej w Centrali pracują tylko trzy i pół etatu, co znacząco ogranicza możliwości badań.

Jakie będą konsekwencje, jeżeli finansowanie się nie zmieni? Może to oznaczać całkowite zamknięcie Centrali oraz utratę wszelkiej bazy danych dotyczącej obrączkowania ptaków. Sytuacja ta wpłynie na cały ekosystem badań w Polsce, a mogą cierpieć na tym także międzynarodowe projekty. Nie możemy pozwolić na to, by nasze ptaki i ich migracje zostały zapomniane! Jakie działania podejmie Ministerstwo Nauki, aby nie dopuścić do tej katastrofy? Czekamy na ich odpowiedź!