Unia Europejska (UE) podjęła bezkompromisową decyzję dotyczącą krajów członkowskich, w tym tych spoza strefy euro, wprowadzając nową regulację, która wymaga natychmiastowych przelewów w euro. Parlament Europejski (PE) zatwierdził nowelizację trzech aktów prawnych - rozporządzenia nr 260/2012 i 2021/1230 oraz dyrektywy 98/26/WE.

Nowe przepisy dotkną już działających przelewów w Jednolitym Obszarze Płatniczym w Euro (SEPA). Obecnie, transakcje te są realizowane w przeciągu jednego dnia roboczego, co oznacza, że środki trafiają na konto odbiorcy dopiero następnego dnia. Nowe regulacje mają na celu przyspieszenie tego procesu.

W UE przewidziano okres przejściowy, aby dostawcy usług płatniczych mogli dostosować swoje systemy do nowych wymogów. Kraje strefy euro mają na to czas do 9 stycznia 2025 roku, natomiast krajom spoza strefy euro, w tym Polsce, przyznano ostateczne terminy do 9 stycznia oraz 9 lipca 2027 roku. Te daty dotyczą odpowiednio uruchomienia oraz nadawania natychmiastowych przelewów.

Nowe SEPA Instant będą musiły być realizowane w czasie rzeczywistym - maksymalnie do 10 sekund - a ich koszt ma być zrównany z opłatą za przelewy krajowe. Obecnie, transfery zagraniczne często wiążą się z wyższymi opłatami, co skłania obywateli do korzystania z alternatywnych rozwiązań.

Bartłomiej Nocoń, dyrektor Związku Banków Polskich, podkreśla, że banki będą musiały dostosować swoje systemy i zająć się zarówno aspektami technicznymi, jak i regulaminowymi. Jednym z kluczowych wymogów będzie również weryfikacja zgodności nazwy odbiorcy z numerem rachunku.

Nowe przepisy stawiają transgraniczne fintechy w korzystniejszej pozycji. Przykładowo, Revolut już w sierpniu uruchomił natychmiastowe przelewy SEPA, przyciągając ponad 1 milion klientów w Polsce. Eksperci zastanawiają się jednak, czy wprowadzenie takich zmian w Polsce jest uzasadnione, ponieważ przeważający odsetek przelewów w euro dokonują głównie duże firmy.

Wprowadzenie natychmiastowych przelewów zapoczątkuje nową erę wygodnych transakcji z niemieckimi bankami, co może stać się standardem. Krajowe przelewy w rodzimej walucie pozostaną bez zmian – zlecone po południu, dotrą do odbiorcy dopiero następnego dnia, co wzmacnia potrzebę nowości w systemie.

Jednak nie wszyscy są zadowoleni z wprowadzenia tych regulacji. Dr Piotr Gałązka z ZBP krytykuje UE za dyskryminację krajów spoza strefy euro, gdzie banki muszą utrzymywać dwa systemy płatności, co generuje wyższe koszty. Dodatkowo, jeśli natychmiastowe przelewy w euro wejdą w życie, wciąż będą inne regulacje dotyczące przelewów w lokalnych walutach, co skomplikuje wymianę handlową.

Polska, jako kraj, który nie zyskał derogacji w tej kwestii, może napotkać problemy związane z dodatkowymi obciążeniami finansowymi dla obywateli. Ekspert z PE przewiduje, że nowa regulacja wzmocni pozycję krajowych systemów płatniczych, jednak ceny korzystania z takich usług mogą wzrosnąć.

Małe przedsiębiorstwa oraz inwestorzy z pewnością skorzystają z tych nowości, co jest pozytywną stroną propozycji. Przy odpowiednich obostrzeniach banki będą musiały mieć możliwość wykonywania natychmiastowych przelewów w dowolne kwoty, co może zwiększyć stabilność finansową.

Na pewno jednak potrzebna będzie dalsza dyskusja nad tym, jak wprowadzenie tych zmian wpłynie na zwykłych obywateli, zwłaszcza tych, którzy nie korzystają z przelewów w euro. Problem pozostaje otwarty, a przyszłość regulacji wciąż wymaga analizy.