Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) alarmują, że rozwój technologii oraz sztucznej inteligencji (AI) może znacząco wpłynąć na rynek pracy, szczególnie w Polsce. Zawody wymagające wyższego wykształcenia, w tym finansiści, prawnicy oraz specjaliści IT, są najbardziej narażone na automatyzację. Szacuje się, że około 3,68 miliona pracowników z różnych sektorów, takich jak finanse, edukacja oraz specjalizacje techniczne, może stracić swoje miejsca pracy w wyniku tych zmian.

Sztuczna inteligencja ma potencjał do znacznego przekształcenia polskiego rynku pracy, uproszczenia lub wręcz eliminacji niektórych zadań. Poprawi to produktywność pracowników w niektórych branżach, jednak zwiększy również presję na nabywanie nowych umiejętności. Jak podkreśla Ignacy Święcicki, kierownik zespołu gospodarki cyfrowej w PIE, do 2035 roku rynek pracy może skurczyć się nawet o 12,5 proc., co sprawi, że wykorzystanie AI będzie kluczowe dla utrzymania gospodarki na dotychczasowym poziomie.

Zawody zagrożone automatyzacją

Zawody, które są najbliżej ryzyka automatyzacji, to: - specjaliści finansowi; - matematycy,aktuariusze i statystycy; - specjaliści prawni; - urzędnicy państwowi do spraw nadzoru; - specjaliści ds. administracji i zarządzania; - analitycy systemów komputerowych i programiści; - sekretarki; - kierownicy ds. sprzedaży, marketingu i rozwoju; - nauczyciele akademiccy; - specjaliści PR; - specjaliści z dziedzin społecznych i religijnych; - nauczyciele (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego); - literaci, dziennikarze i filolodzy; - architekci, geodeci i projektanci; - inżynierowie (z wyjątkiem elektrotechnologii); - specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych; - kierownicy ds. technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych.

Interesujący jest fakt, że kobiety są bardziej narażone na wpływ AI, z uwagi na większą reprezentację w zawodach o wysokim ryzyku automatyzacji. Z badań wynika, że aż 28 proc. pracujących Polek może stracić pracę, podczas gdy w przypadku mężczyzn ten odsetek wynosi 17 proc. Mimo że liczba zatrudnionych mężczyzn w Polsce jest wyższa, w najbardziej narażonych zawodach, kobiety stanowią 2,16 mln osób, a mężczyźni 1,53 mln. Takie statystyki wskazują na tendencję, w której kobiety częściej pracują w zawodach wymagających wykształcenia oraz specjalizacji, rzadziej wybierając prace fizyczne, które są mniej podatne na automatyzację.

Wyzwania związane z wdrażaniem AI w Polsce są również znaczące. Jakub Witczak, analityk PIE, zauważa, że niskie koszty pracy mogą spowolnić proces automatyzacji, ponieważ pracodawcy nie czują presji do inwestowania w technologię. Ponadto, kwestie związane z bezpieczeństwem danych budzą obawy, ponieważ przetwarzanie wrażliwych informacji na zewnętrznych serwerach może prowadzić do potencjalnych wycieków.

Z drugiej strony, nie wszystkie branże są równie publiczne na zmiany. Sekcje związane z rolnictwem, leśnictwem i rybactwem pozostają w znacznie mniejszym stopniu zagrożone automatyzacją. Również gastronomia, usługi hotelarskie i budownictwo, w związku z wymaganą interakcją i unikalnymi umiejętnościami, są mniej podatne na zastąpienie przez AI.

Przyszłość rynku pracy z AI to wielkie wyzwania, ale także szanse. Choć automatyzacja może prowadzić do redukcji miejsc pracy, wzrost produktywności może otworzyć nowe możliwości zatrudnienia w innych obszarach. Kluczowe będzie to, jak szybko pracownicy będą musieli dostosować się do nowej rzeczywistości i jak dobrze przystosują się do nadchodzących zmian.