Putin nie ujawnia prawdy o rosyjskiej gospodarce. Czy to tylko iluzja siły?
2025-01-27
Autor: Jan
Mimo trwającej wojny z Ukrainą, rosyjska gospodarka zdaje się zaskakiwać swoją odpornością. Oficjalne dane sugerują wzrost PKB na poziomie 3,8% w 2024 roku, co miałoby przewyższyć wyniki Stanów Zjednoczonych oraz Europy. Bezrobocie ma osiągnąć rekordowo niski poziom, a wydatki na obronność, chociaż mogą ograniczać inne sektory, są postrzegane jako sytuacja przejściowa.
Jednak eksperci podnoszą wątpliwości co do prawdziwych fundamentów tego wzrostu. Elina Ribakova z Peterson Institute for International Economics twierdzi, że rosyjskie dane gospodarcze są starannie manipulowane przez Kreml, a wzrost jest porównywany do efektów działania „steroidów” — jest szybki, ale mogą nie przetrwać na dłuższą metę. Niebawem Rosja może zacząć dostrzegać negatywne skutki tej polityki, zwracając uwagę na to, że obecny model gospodarczego wsparcia może być nietrwały.
Craig Kennedy z Davis Center for Russian and Eurasian Studies ostrzega przed ukrytymi kosztami wojny, o których mało się mówi. Rosja stosuje tzw. „mechanizm finansowania poza budżetem”, co może prowadzić do kryzysu kredytowego. Wzrost zadłużenia przedsiębiorstw związanych z wojną może obciążyć banki toksycznym długiem. Eksperci zauważają, że zachodnie sankcje zaczynają przynosić rezultaty, a Rosja może nie być w stanie ich dłużej ignorować.
Na horyzoncie pojawia się również problem rosnącego deficytu budżetowego, który w 2024 roku wyniesie aż 3,49 biliona rubli, głównie z powodu kosztów wojny na Ukrainie. Wydatki na obronność wzrosły o 30% i stanowią teraz 6,31% PKB. Rosja planuje przeznaczyć co najmniej 40% swojego budżetu na obronę i bezpieczeństwo narodowe w latach 2025-2027.
Gazprom, kluczowy gracz na rynku gazu, także boryka się z trudnościami finansowymi, wzywając do podwyżek cen gazu dla gospodarstw domowych. Od rozpoczęcia wojny ceny gazu dla rosyjskich konsumentów wzrosły o 37%. Gazprom coraz bardziej niepokoi się brakiem wystarczających zasobów na inwestycje i rozwój infrastruktury gazowej.
W obliczu rosnących napięć na arenie międzynarodowej, nowa administracja USA pod przewodnictwem Donalda Trumpa wzywa do negocjacji pokojowych, grożąc dodatkowymi sankcjami, co może przymusić Rosję do szukania dyplomatycznych rozwiązań.
Podsumowując, pomimo pozornego dynamicznego wzrostu PKB w latach 2023-2024, rosyjska gospodarka stoi w obliczu spowolnienia w 2025 roku. Wydatki wojenne ograniczają możliwości inwestycyjne w sektorach cywilnych, a rosnące koszty konfliktu wzmacniają argumenty na rzecz dyplomatycznego zakończenia wojny.