Marek Przybylski, doradca podatkowy i radca prawny z MDDP, wskazuje, że zbliżający się system kaucyjny, który ma rozpocząć działanie w październiku 2025 roku, może przynieść wielkie wyzwania dla konsumentów oraz producentów. Konsumenci będą mogli oddać butelki w sklepach i odzyskać kaucję, nawet bez paragonu, co brzmi jak świetna wiadomość. Jednak Ministerstwo Finansów w swoich analizach wielokrotnie podkreślało, że pojawią się trudności związane z VAT od kaucji, które nie zostały do tej pory rozwiązane.

Istnieją dwie wersje ustawy dotyczącej systemu kaucyjnego, z których obie zawierały problemy z VAT. W pierwszej wersji ustawy powstały wątpliwości, czy na kaucję nalicza się VAT, zwłaszcza w przypadku puszek i plastikowych butelek. Początkowe założenia mówiły o braku VAT tylko w odniesieniu do szkła. Po krytycznych uwagach ze strony sektora biznesowego, ministerstwo postanowiło zweryfikować swoje podejście.

Zmiany zaczęły obowiązywać po nowelizacji z 21 listopada 2024 roku, która jest przełomowa – w końcu zdecydowano, że VAT nie będzie doliczany do kaucji przy sprzedaży napojów. Problem z VAT pozostaje jednak na poziomie opakowań niezwróconych, a producenci będą musieli obliczać wartość VAT na podstawie wracających i niewracających opakowań po zakończeniu roku.

Kluczowym punktem jest to, kto właściwie jest odpowiedzialny za płacenie VAT. Operator systemu kaucyjnego stanie się płatnikiem VAT, jednak to producenci będą do końca roku przedkładać dane do rozliczeń. To rodzi ryzyko rozbieżności między danymi producenta a operatorem, co może doprowadzić do sporów podatkowych.

Ekspert przyznaje, że w zakresie VAT można byłoby rozważyć całkowite wycofanie się z tego podatku od niezwróconych opakowań, podkreślając, że dyrektywa VAT nie dotyczy systemów kaucyjnych. Znalezienie kompromisu oraz precyzyjne określenie zobowiązań podatkowych będzie kluczowe, jeśli nie chcemy, aby nowe regulacje spotkały się z oporem i działały na szkodę przedsiębiorców.

Dodatkowym wyzwaniem staje się problem opodatkowania dochodowego w kontekście nowego systemu. Przedsiębiorcy, którzy płacą tzw. opłatę produktową w związku z wprowadzeniem towarów na rynek, mogą napotkać luki w przepisach. Wyjątkowo niejasne zapisy mogą prowadzić do sytuacji, w których opłata nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, co jest szczególnie niekorzystne. Z kolei nowe regulacje przewidują znaczne podwyższenie opłat dla firm, które nie wprowadzały zgodnego z wymogami poziomu recyklingu.

Wielu przedsiębiorców czeka na doprecyzowanie przepisów podatkowych, aby system kaucyjny nie stał się bardziej obciążający. Żywe debaty i pytania dotyczące podatku od sprzedaży detalicznej również nie schodzą z agendy. Zmienność przepisów oraz fakt, że kaucje nie powinny zwiększać podstawy opodatkowania, stanowi istotny temat do dyskusji. Wszelkie niejasności z pewnością wpłyną na decyzje zakupowe i zmienią krajobraz rynku.

Czy rząd wywiąże się z obietnicy uproszczenia przepisów, czy system kaucyjny będzie jednym wielkim zamieszaniem? Wnioski z tej sytuacji mogą być kluczem do przyszłości polskiej gospodarki oraz ekologii!