W powszechnej opinii krąży przekonanie, że małpa, która losowo stuka w klawiaturę przez wystarczająco długi czas, w końcu stworzy dowolne dzieło, w tym utwory Szekspira. Jednak dwóch australijskich matematyków postanowiło zakwestionować tę teorię, prezentując wyniki swoich badań, które są zdumiewające i bezwzględne. Ich obliczenia wskazują, że nawet gdyby wszystkie szympansy na Ziemi miały do dyspozycji całą długość życia wszechświata, "niemal na pewno" nie stworzyłyby żadnego arcydzieła literackiego.

W badaniu matematycy skoncentrowali się na tzw. twierdzeniu o nieskończonej liczbie małp, które sugeruje, że jeśli nieskończona liczba małp będzie naciskać losowe klawisze na maszynach do pisania przez nieskończoność, to z dużym prawdopodobieństwem powstanie jakikolwiek tekst, w tym dzieło Williama Szekspira.

Zamiast badać sytuację w hipotetycznych, nieskończonych warunkach, naukowcy postanowili wprowadzić bardziej realistyczny kontekst, ograniczając czas i liczbę małp. Przyjęli, że jedna małpa przez około 30 lat pisze na klawiaturze w tempie jednego klawisza na sekundę, z wykorzystaniem 30-klawiszowej klawiatury z literami angielskiego alfabetu oraz podstawowymi znakami interpunkcyjnymi.

Wyniki były jednoznaczne i zaskakujące - czas potrzebny na to, aby małpa przypadkowo stworzyła dzieło Szekspira, przekroczyłby przewidywany okres istnienia wszechświata. Matematycy oszacowali, że do tzw. "śmierci cieplnej" wszechświata - stanu, w którym cała energia jest rozproszona równomiernie, a procesy termodynamiczne ustają - może dojść za około googol lat (czyli jedynka z 100 zerami). Co więcej, analitycy pomijają praktyczne kwestie, takie jak potrzeby żywieniowe małp czy ich przetrwanie po potencjalnej zagładzie Ziemi, która zostanie spowodowana przez rosnące Słońce za kilka miliardów lat.

Czyżby współczesna matematyka rozwiała mity o twórczej mocy przypadku? To pytanie pozostaje otwarte, ale jedno jest pewne - nasze wyobrażenia o przypadku w literaturze muszą być dokładniej przemyślane. Jakie inne zaskakujące odkrycia czekają na nas w przyszłości?