Jak informuje prof. dr hab. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, polska nauka zmaga się z wieloma problemami, które ograniczają jej rozwój. "Mamy do czynienia z sytuacją, w której nie tylko naukowcy, ale i politycy nie dostrzegają wartości inwestycji w badania naukowe. Społeczeństwo woli, aby pieniądze były wydawane na inne cele, nie dostrzegając, że nauka to kluczowa inwestycja dla przyszłości kraju", mówi Żylicz.

Podkreśla on, że w Polsce tylko około 30% naukowców aplikuje o granty, co jest alarmujące, biorąc pod uwagę, że ich szanse na uzyskanie finansowania są bardzo niskie. "Jednym z najważniejszych problemów jest to, że młodsze pokolenia naukowców nie są zachęcane do aktywności badawczej, ponieważ brakuje im wsparcia finansowego oraz odpowiednich ocen indywidualnych osiągnięć, które mogłyby zmobilizować ich do działania", dodaje.

Co więcej, Żylicz dostrzega duży błąd w tym, że polscy naukowcy często nie komunikują się efektywnie w społeczeństwie, co prowadzi do braku zrozumienia ich osiągnięć i potencji. "Musimy zacząć mówić ludzkim językiem o naszych badaniach i sukcesach. To jest tragiczne, jak niewiele wiemy o tym, co osiągamy", mówi.

Jednak nie wszystko jest stracone. Polska ma szansę stać się liderem w niektórych dziedzinach, takich jak informatyka, sztuczna inteligencja, fizyka kwantowa, a także badania nad nowymi materiałami. Żylicz wskazuje na to, że istnieją obszary, w których polska nauka odnosi sukcesy, ale marnujemy potencjał, korzystając z obcych rozwiązań zamiast inwestować w rodzimą naukę.

"Musimy priorytetyzować, skoncentrować się na kluczowych technologiach i mocno inwestować w ich rozwój. Mamy prawo być dumni z osiągnięć naszych badaczy, ale musimy też działać, by zapewnić im godne warunki do pracy", podkreśla Żylicz.

Ekspert obawia się również, że bycie członkiem społeczności akademickiej w Polsce może stać się mniej atrakcyjne dla młodych talentów, jeśli sytuacja finansowa nauki nie ulegnie poprawie. "W wielu przypadkach, po zdobyciu grantów młodzi naukowcy wyjeżdżają za granicę w poszukiwaniu lepszych warunków pracy", zauważa.

Na koniec Żylicz apeluje o większe zaangażowanie polityków oraz decydentów w proces budowy silniejszego systemu badawczego w Polsce, zauważając, że takie działanie jest najlepszym sposobem na to, aby Polska mogła w pełni wykorzystać swój potencjał intelektualny i innowacyjny.