Rok 2024 zbliża się ku końcowi, ale już teraz nie ma wątpliwości, że był to jeden z najgorętszych lat w historii pomiarów. Rekordowe temperatury były notowane na całym świecie, głównie z powodu zjawiska El Nino oraz efektu wywołanego przez człowieka zmian klimatycznych. Wzrost średnich temperatur wpłynął również na intensywność ekstremalnych zjawisk, takich jak upały i powodzie, które dotknęły także Polskę.

Według organizacji Climate Central oraz zespołu naukowców z World Weather Attribution, zmiany klimatyczne przyczyniły się do znacznego wzrostu liczby dni z niebezpiecznymi upałami. Badania wskazują, że zmiana klimatu spowodowała średnio aż 41 dni upałów, które stanowiły zagrożenie dla zdrowia ludzkiego w 2024 roku. Mimo że małe kraje wyspiarskie w tropikach są najmniej odpowiedzialne za globalne zmiany klimatu, to również one stały w obliczu długotrwałych fal upałów. Na przykład, w Arizonie w Stanach Zjednoczonych odnotowano trzy tygodnie nieprzerwanej fali gorąca w październiku.

Eksperci podkreślają, że fale upałów to jeden z najbardziej śmiercionośnych rodzajów ekstremalnych zjawisk pogodowych, a ich skutki często są niedoceniane. Właściwe informowanie o zagrożeniach i skali problemu jest kluczowe dla zwiększenia świadomości społeczeństwa.

Kolejnym poważnym problemem są powodzie, które występują coraz częściej wskutek zmiany wzorców pogodowych. W cieplejszej atmosferze utrzymuje się więcej wilgoci, co prowadzi do intensywniejszych opadów deszczu. W wyniku tego, w 2024 roku mieliśmy do czynienia z wieloma niszczycielskimi powodziami na całym świecie, które spowodowały olbrzymie straty materialne i ludzkie.

Jednym z przykładów jest powódź, która miała miejsce we wrześniu w Polsce, Czechach i Austrii. To pierwsze badanie dotyczące wpływu globalnego ocieplenia na konkretne ekstremalne zjawisko pogodowe w naszym kraju. Analiza wykazała, że ulewa prowadząca do powodzi była co najmniej dwa razy bardziej prawdopodobna z powodu ocieplenia klimatu. Opady były o kilkanaście procent silniejsze niż w scenariuszu, w którym średnia temperatura nie wzrosłaby o około 1,3 stopnia Celsjusza.

Jednak zmiany klimatu nie wywołują jedynie powodzi. Rok 2024 przyniósł także jedną z najcięższych suszy w rejonie Amazonii i w mokradłach Pantanal w Brazylii, co doprowadziło do pożarów i zniszczeń środowiskowych.

Przewiduje się, że całkowita liczba ofiar ekstremalnych zjawisk pogodowych wywołanych zmianą klimatu w tym roku może wynosić od dziesiątek do setek tysięcy. Jedynie w 26 zbadanych przez World Weather Attribution wydarzeniach pogodowych zginęło 3700 osób, a miliony musiały opuścić swoje domy.

Jak widać, zmiana klimatu ma ogromny wpływ na nasze życie. Przemiany te nas zachęcają do działania nie tylko wobec ochrony środowiska, ale także na rzecz przystosowania się do nowych warunków, zasobów i systemów wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami.