Jednym z poważnych zagrożeń zdrowotnych, które do tej pory pozostawały na marginesie społecznej świadomości, jest wirus RSV (Syncytialny Wirus Oddechowy). Co roku powoduje on miliony zakażeń i tysiące zgonów, głównie wśród niemowląt i osób starszych. Najnowsze badania pokazują, że prawie każdy miał z nim do czynienia, ale to wcale nie oznacza, że jesteśmy bezpieczni.

Czym jest RSV?

RSV to wirus RNA, który zyskuje swoją nazwę dzięki zdolności do formowania syncytiów, czyli komórek powstałych z fuzji zainfekowanych komórek dróg oddechowych. Infekcje RSV nie gwarantują trwałej odporności — reinfekcje są powszechne. Objawy przypominają przeziębienie, ale u najmłodszych i seniorów mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, jak zapalenie oskrzelików czy trudności z oddychaniem.

Statystyki są zatrważające: co roku wirus ten powoduje prawie 33 miliony infekcji u dzieci poniżej 5. roku życia, z czego około 3 miliony kończy się hospitalizacją. W Polsce oddziały pediatryczne często są zapełnione pacjentami z RSV, a seniorzy są również narażeni — wirus hospitalizuje około 270 tysięcy osób powyżej 60. roku życia w Europie.

Nadszedł czas na przełom!

Dopiero niedawno nauka uczyniła krok naprzód w walce z RSV. W 2023 roku zarejestrowano pierwsze szczepionki przeciwko tej chorobie, skierowane głównie do seniorów oraz kobiet w ciąży. Te szczepionki mają na celu przekazanie przeciwciał dziecku przez łożysko, co ma zbudować jego ochronę w pierwszych miesiącach życia.

Dla niemowląt nadal czekamy na szczepienia, ale już teraz dostępny jest nirsewimab — długodziałające przeciwciało, które zapewnia ochronę przez cały sezon epidemiczny. To zdecydowany postęp w porównaniu do wcześniejszych preparatów.

Jakie jest ryzyko dla Polaków?

W miarę jak stają się dostępne nowe metody profilaktyki, konieczne jest ocena rzeczywistego ryzyka narażenia Polaków na RSV. Polscy naukowcy przeprowadzili badanie seroprewalencji, analizując próbki krwi 700 osób różnych grup wiekowych. Okazało się, że najniższy poziom przeciwciał stwierdzono u niemowląt poniżej 1. roku życia, zaledwie u 35%. Oznacza to, że nasza populacja jest w dużym stopniu narażona, zwłaszcza najmłodsi.

Dlaczego przeciwciała po infekcji zawodzą?

To, co może zaskakiwać, to to, że mimo powszechnej obecności przeciwciał w organizmach, zwłaszcza seniorów, ci zarażają się RSV w cięższych postaciach. Wyjaśnienie tkwi w naturze tych przeciwciał i sposobie, w jaki organizm reaguje na infekcję.

Nowoczesne szczepionki: bilans strat i zysków

Właśnie w obliczu tych problemów pojawiają się nowe szczepionki przeciw RSV, skonstruowane w taki sposób, aby maksymalizować ich skuteczność. Działają one na zasadzie stymulowania produkcji silnych przeciwciał, które skutecznie blokują wirusa.

Szczepienia nie tylko zmniejszają ryzyko zakażenia, ale także mogą uchronić przed poważnymi powikłaniami, które są częste u dorosłych oraz seniorów, w tym komplikacjami sercowymi.

Refundacja szczepień: krok milowy w profilaktyce

Z radością witamy decyzję o refundacji szczepień przeciw RSV w Polsce. Od 1 kwietnia 2025 roku będą one całkowicie bezpłatne dla kobiet w ciąży i osób powyżej 65. roku życia.

Podsumowanie

RSV to wirus, który potrafi zaatakować nagle, powodując poważne konsekwencje zdrowotne, zwłaszcza u dzieci i seniorów. Dziś dysponujemy realnymi, bezpiecznymi i skutecznymi narzędziami profilaktycznymi, które mogą temu przeciwdziałać. Szczepienia przeciw RSV to nie tylko zabezpieczenie zdrowia, lecz także inwestycja w bezpieczeństwo i spokój.