Najnowsze badania nad jadem amerykańskich os, znanych jako „zabójcy krów”, ujawniają zaskakujące sekrety dotyczące ich układu obronnego. Naukowcy odkryli, że składniki jadu działają zupełnie inaczej w przypadku bezkręgowców i ssaków. Ból, który wywołują te owady, jest jednym z najintensywniejszych w skali bólu po użądleniu.

Osy z rodziny żronkowatych, często określane jako mrówki aksamitne, mają bezskrzydłe samice, które przypominają duże, pokryte włoskami mrówki. Mimo niewielkiego rozmiaru ich jad okazuje się niezwykle bolesny. Badania wykazują, że użądlenie przez te owady powoduje ból porównywalny do bólu po ukąszeniu przez osę czarną lub mrówkę paraponerę.

Jak wynika z raportu Polskiej Agencji Prasowej, różnice w działaniu jadu odkryli naukowcy, którzy opublikowali swoje wyniki 6 stycznia w renomowanym czasopiśmie "Current Biology". Żronkowate w Polsce występują w czterech gatunkach, jednak w południowo-zachodnich USA można spotkać ich aż 400.

Warto zauważyć, że już w 2021 roku badacze odkryli, że skolopendra zmienia skład swojego jadu w zależności od atakowanej ofiary. Ostatnie badania nad osami dostarczają dodatkowego wglądu w temat ich trucizn. Lydia Borjon z Uniwersytetu Indiany podkreśla, że jest niezwykle rzadko, aby jeden organizm mógł odstraszać tak różnorodne grupy zwierząt.

W ramach badania naukowcy pobrali jad os Dasymutilla occidentalis, występujących w Indianie i Kentucky, i stworzyli syntetyczne wersje 24 peptydów. Testy przeprowadzone na muszkach owocowych, myszach i modliszkach pokazały, że peptyd Do6a działał na owady, ale nie miał wpływu na myszy.

Profesor Dan Tracey z Uniwersytetu Indiany wskazuje na istotne różnice w działaniu jadu - ewolucyjnie dostosował się on, by atakować neurony bólowe owadów i jednocześnie wpływać na ssaki. Eksperymenty ujawniły, że syntetyczne jad zawierające peptydy Do10a i Do13a wywoływało silną reakcję bólową u myszy. Zachowanie modliszek, które próbując chwycić osy, także były żądłone w samoobronie, z kolei umożliwiało osom ucieczkę.

Lydia Borjon zauważa, że jad os powoduje ból u ssaków poprzez działanie ogólnego mechanizmu, podczas gdy jego wpływ na owady jest znacznie bardziej specyficzny. Te odkrycia mogą otworzyć nową drogę do opracowania skutecznych metod leczniczych na ból u ludzi. Czy to możliwe, że wkrótce nauka przyniesie nam nowe podejście do walki z bólem, bazując na badaniach nad jadem os? To pytanie, które stawia się w kontekście niedawnych odkryć.