Alarmujący wzrost bezczynności wśród młodych Polaków

W 2024 roku Polsce odsetek młodych osób w wieku 15-34 lat, które nie pracują i nie uczą się, wyniósł 10,3 proc. To niewielki wzrost w porównaniu do poprzedniego roku, jednak sygnały, które to zjawisko wysyła, mogą budzić niepokój. Dlaczego w dobie dynamicznego wzrostu wynagrodzeń młodzież zamiast angażować się na rynku pracy, wybiera stagnację?

Kto to są NEET-y i dlaczego to problem?

NEET (Not in Employment, Education or Training) to termin odnoszący się do osób, które pozostają poza rynkiem pracy i systemem edukacyjnym. Problem ten jest poważny - jak wskazuje GUS, długotrwała przynależność do tej grupy może prowadzić do degradacji społecznej, a nawet zawodowej bierności, na co wskazuje opracowany raport "Osoby młode na rynku pracy w 2024 r.".

Polska na tle Europy: Zaskakujące dane

Polska, w porównaniu do innych krajów UE, nie jest liderem w problemie NEET-ów. W 2024 roku odsetek tych osób był niższy niż w dziesięciu państwach Unii, a średnia w całej Europie wynosiła 12,2 proc. Najlepsze wyniki odnotowały Holandia i Szwecja, a najgorsze Włochy oraz Rumunia. Zastanawiające jest, co sprawia, że wciąż mamy problem z aktywizacją młodzieży?

Młodzi w obliczu wyzwań demograficznych

Sytuacja na rynku pracy bywa zmienna. Od 2004 roku, Polską wstrząsnęły dwa kryzysy gospodarcze – w latach 2009-2013 oraz 2020-2021, co spowodowało, że liczba NEET-ów wzrosła. Mimo pozytywnych tendencji wynagrodzeń, młodzież wcale nie korzysta z nadarzających się możliwości.

Dlaczego liczba pracowników młodych maleje?

W 2024 roku zatrudnienie osób w wieku 15-34 lat spadło o 3,1 proc., co stanowi najgorszy wynik od 2010 roku. Obserwujemy także zmniejszającą się populację tej grupy, co wpływa na ich wskaźnik zatrudnienia. Warto zadać pytanie, dlaczego młodzi ludzie nie korzystają z możliwości, jakie daje rynek pracy?

Realne wynagrodzenia a młodzi pracownicy

Zaskakująco, wzrost realnych wynagrodzeń skutkuje problemami dla pracowników na początku kariery zawodowej. W 2024 roku średnie wynagrodzenie wzrosło o 13,7 proc., jednak z powodu mniejszej inflacji, przedsiębiorstwa zaczęły odczuwać koszty pracy bardziej dotkliwie. Systematyczne podwyżki płacy minimalnej sprawiają, że to właśnie młode osoby najczęściej doświadczają problemów na rynku pracy.

Co dalej dla młodych w Polsce?

Choć w 2024 roku sytuacja młodych na rynku pracy się pogorszyła, wstępne dane z 2025 roku sugerują, że mogą nadejść zmiany. W tym roku po raz pierwszy od lat zauważono, że wskaźnik zatrudnienia wśród osób w wieku produkcyjnym osiągnął rekordowy poziom. Czy powracające problemy z NEET-ami to tylko chwilowy kryzys wynikający z pandemii?

Perspektywy dla rynku pracy

Przyszłość młodych na rynku pracy w Polsce może być lepsza niż zakładano. Już w II kwartale 2025 roku wskaźnik zatrudnienia osiągnął najwyższy w historii poziom. Oznacza to, że być może zjawisko NEET-ów nie jest trwałym trendem, a jedynie elementem większej układanki gospodarczej.