Według ONZ, od momentu wybuchu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, aż 6,7 miliona Ukraińców pozostaje za granicą. Uwzględniając także ekonomicznych migrantów, którzy opuścili Ukrainę jeszcze przed wojną, liczba ta może przekraczać 10 milionów. Kijów ma nadzieję, że zaostrzenie warunków życia dla tych osób za granicą skłoni ich do powrotu do ojczyzny.

Prezydent Wołodymyr Zełenski ogłosił powołanie nowego ministerstwa jedności narodowej, którego celem jest współpraca z ukraińską diasporą oraz wspieranie repatriacji uchodźców. Dodatkowo, ukraiński parlament rozważa wprowadzenie ustawy o podwójnym obywatelstwie, co do tej pory było w kraju zabronione.

Rząd postanowił znacząco obciąć wsparcie finansowe dla Ukraińców. W wyniku tych zmian zniknie pomoc na prywatne zakwaterowanie, co wzbudza obawy wśród wielu uchodźców.

Aleksandra Baljasna, 39-letnia uchodźczyni przebywająca z córką w Holandii, w rozmowie z „El Pais” przyznała, że chociaż nie czuje się „zasymilowana” w nowym kraju, nie planuje powrotu do Ukrainy. Zdalnie prowadzi ukraińską organizację pozarządową zajmującą się programami wsparcia dla wcześniaków, a w weekendy działa w fundacji wspierającej rodaków. „Spośród moich znajomych nikt nie myśli o powrocie” - podkreśla Baljasna.

Ostatni oficjalny spis ludności Ukrainy został przeprowadzony w 2001 roku, kiedy kraj liczył 48,6 miliona obywateli. Według danych ukraińskiego Państwowego Komitetu Statystycznego, do stycznia 2014 roku liczba ta spadła do 45,2 miliona, a do początku 2022 roku wynosiła już tylko 41 milionów, nie uwzględniając ludności okupowanego Krymu. Ukraiński Instytut Przyszłości szacuje, że w lutym 2022 roku populacja kraju mogła wynosić tylko 37,6 miliona, a w maju 2023 roku kolejno już tylko 29 milionów.

Sytuacja ta stawia przed Ukrainą ogromne wyzwania w zakresie odbudowy zarówno ludności, jak i gospodarki po zakończeniu konfliktu. Radni i organizacje społeczne zaczynają trwają procesy mające na celu motywowanie uchodźców do powrotu oraz wsparcie tych, którzy zdecydują się wrócić do rodzinnych stron.