W piątek premier Donald Tusk ogłosił, że "wreszcie przełom" – tak skomentował decyzję dotyczącą rozpoczęcia ekshumacji polskich ofiar ukraińskich nacjonalistów. Mimo tych zapowiedzi, brakowało jakichkolwiek oficjalnych wystąpień podsumowujących tę ważną sprawę.

Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, odniósł się do słów Tuska, wyrażając nadzieję na pozytywny rozwój sytuacji. "Jeśli to potwierdzi się jako fakt – to będzie świetna wiadomość" – mówił, dodając, że on i zespół IPN od lat są przygotowani do działania w tej kwestii. "Czekamy na oficjalne informacje i ruszamy wypełniać nasze obowiązki wobec Polski" – zaznaczył Nawrocki, który jednocześnie był kandydatem PiS na prezydenta.

W rozmowach o ekshumacjach Nawrocki odniósł się do oświadczenia ukraińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które skrytykowało jego wcześniejsze wypowiedzi na temat przyszłości Ukrainy w strukturach europejskich. "Nie martwię się tym, co myślą w Kijowie, Brukseli czy na Kremlu – moim jedynym zobowiązaniem jest Polska" – stwierdził.

Warto przypomnieć, że konflikt dotyczący ekshumacji polskich ofiar na Wołyniu trwa od 2017 roku, gdy na Ukrainie wprowadzono zakaz poszukiwań i ekshumacji szczątków. Ta decyzja zapadła po kontrowersyjnym demontażu pomnika UPA w Hruszowicach.

"Bez upamiętnienia polskich ofiar na Wołyniu nie ma mowy o wstąpieniu Ukrainy do Unii Europejskiej" – podkreślił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, co tylko podgrzało spór w relacjach polsko-ukraińskich.

Karol Nawrocki swoje oświadczenia łączył z tragicznymi wydarzeniami na Wołyniu, gdzie w 1943 roku miała miejsce masowa eksterminacja Polaków przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów. Niektórzy historycy oceniają, że zginęło wówczas nawet 120 tysięcy Polaków, a w tzw. Krwawej Niedzieli miały miejsce zmasowane ataki na polską ludność w aż 99 miejscowościach.

Temat ekshumacji i upamiętnienia ofiar wciąż budzi kontrowersje, a rozmowy między rządami Polski i Ukrainy nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Jakie będą dalsze kroki w tej sprawie? Obszerna analiza sytuacji i komentarze ekspertów będą dostępne w kolejnych publikacjach.