Dr Gaczek prowadzi badania nad wpływem sztucznej inteligencji na procesy decyzyjne, zwracając uwagę na niepokojące tendencje. Coraz więcej pracowników korzysta z AI, ale jak to wpłynie na ich kompetencje w dłuższej perspektywie?

Najnowsze badania sugerują, że regularne korzystanie z narzędzi AI może osłabiać zaangażowanie poznawcze oraz aktywność neuronów. Pracownicy, przyzwyczajeni do AI, mogą mieć problemy, gdy nagle stracą do niej dostęp. Jak wskazuje dr Gaczek, powszechne używanie takich narzędzi sprawia, że ludzie stają się bierni, mniej dokładni w przetwarzaniu informacji i skłonni do delegowania zadań na AI.

Dominującym modelem współpracy z AI jest wspomaganie pracy ludzkiej, a nie jej całkowite zastąpienie. AI przejmuje rutynowe zadania, dając specjalistom czas na zajmowanie się bardziej złożonymi problemami. Ten model, określany jako "inteligencja hybrydowa", polega na synergii między człowiekiem a maszyną, gdzie użytkownik ma pełną kontrolę nad końcowymi wynikami.

Jednakże, jak przestrzega Gaczek, współpraca z AI niesie ze sobą ryzyko. Modele językowe AI mogą popełniać błędy, tworząc halucynacje – w drugim przypadku, powtarzane zapytania mogą skutkować fałszywymi odpowiedziami.

Zagrożeniem są również błędy po stronie użytkownika, takie jak tzw. "automatyczny bias", czyli nadmierna zależność od AI w rozwiązywaniu problemów.

Dodatkowym niebezpieczeństwem jest, że systemy AI często należą do dużych korporacji, które mogą wprowadzać manipulacje w decyzjach użytkowników. Ekonomista zwraca uwagę, że kluczowym zagrożeniem jest zanik wartościowych umiejętności i wiedzy zawodowej.

Jeśli dana czynność jest przez dłuższy czas wykonywana przez maszyny, ludzie mogą zapominać, jak ją przeprowadzić. Jak mówi dr Gaczek, utrata kompetencji to istotny problem dla przyszłości rynku pracy.

W Niemczech jedna z firm rozpoczęła projekt badawczy, który ma na celu mapowanie wiedzy menedżerów przy użyciu AI. Celem jest zminimalizowanie skutków odejścia pracowników, dzięki utrwaleniu ich know-how.

Przykład ten ilustruje, jak szybko ludzka rola w pracy może zostać zredukowana, gdy maszyny nauczy się wszystkiego od ludzi.

Dr Gaczek podkreśla także, że by chronić umiejętności pracowników korzystających z AI, firmy powinny wdrożyć trzy kluczowe rozwiązania. Po pierwsze, AI powinno być wytłumaczalne, czyli zdolne do wyjaśnienia, jak dochodzi do konkretnych rozwiązań. Po drugie, warto wprowadzić mechanizmy kontrolujące poziom uwagi i zaangażowania pracowników.

Trzecim rozwiązaniem jest zatrudnienie specjalisty ds. AI, który zadba, by technologia była używana w sposób odpowiedzialny i etyczny, zgodny z polityką firmy. Tylko wtedy można będzie efektywnie łączyć potencjał AI z ludzkimi umiejętnościami.