Odkryj tajemnice mitochondriów!

Każdy z nas posiada mitochondria, będące tzw. "elektrowniami" organizmu. Ale czy wiesz, że DNA mitochondriów (mtDNA) dziedziczymy wyłącznie od matki? Już w latach 80. potwierdzono, że mitochondria ojca są eliminowane tuż po zapłodnieniu. To oznacza, że synowie otrzymują od mamy nie tylko energię, ale i genetyczne instrukcje potrzebne do działania ich ciała!

Chromosom X – skarbnica matczynych genów

Mężczyźni posiadają chromosomy XY, co oznacza, że jedyny chromosom X zawsze pochodzi od matki. Dzięki temu synowie dziedziczą od niej mnóstwo genów, które mają wpływ na ich odporność, rozwój mózgu oraz metabolizm. To właśnie dlatego choroby związane z chromosomem X, takie jak hemofilia czy daltonizm, znane są głównie wśród chłopców – nie mają oni zapasowej wersji genu od ojca!

Mikrobiota matki – pionierzy zdrowia syna

Ale to nie koniec! Synowie dziedziczą po mamie również mikroorganizmy! Podczas porodu oraz kontaktu skórnego, matka przekazuje dziecku miliardy drobnoustrojów. Badania pokazują, że niektóre korzystne bakterie, jak Bifidobacterium, są prawie zawsze matczyne. Co więcej, metabolity bakteryjne matki mogą wpływać na rozwój mózgu dziecka już w okresie ciąży!

Geny w ukryciu – co skrywa imprinting?

Niektóre geny działają tylko wtedy, gdy pochodzą z określonego rodzica. Zjawisko to nazywa się imprintingiem. U synów oznacza to, że pewne geny odziedziczone od matki są aktywne, podczas gdy te od ojca pozostają nieaktywne. Naukowcy sugerują, że takie mechanizmy mogą mieć kluczowe znaczenie dla rozwoju układu nerwowego i podatności na różne choroby metaboliczne.

Ciało i umysł – matka kształtuje syna!

Choć synowie dziedziczą od ojca chromosom Y i niektóre cechy zewnętrzne, to w rzeczywistości matka dostarcza im fundamentalne komponenty ich biologii. Energia z mitochondriów, pakiet genów z chromosomu X oraz mikrobiologiczna "wyprawka" – to wszystko ukazuje, jak silna jest więź między matką a synem, sięgająca daleko w głąb biologii.

W lustrze – podobieństwo do mamy!

Ciekawe, że dziedziczenie po matce widać także gołym okiem! Badania wskazują, że kształt oczu, nosa i ust w dużym stopniu jest determinowany przez matczyne geny znajdujące się na chromosomie X. I choć kolor oczu i włosów to cechy powiązane z różnymi genami dziedziczonymi od obojga rodziców, to u synów matczyne warianty genu OCA2, który reguluje barwę oczu, są szczególnie widoczne.