Yivli Minare: Türkiye'nin Pisa Kulesi Niçin Eğimli ve Bir Daha Depreme Dayanabilir Mi?
2024-11-13
Yazar: Fatma
Antalya'nın en dikkat çekici yapılarından biri olan Yivli Minare, tarihi ve mimari özellikleriyle şehir siluetine estetik bir katkı sunuyor. 1957 Fethiye-Rodos depremi gibi doğal afetlere karşı yüzyıllardır direnen bu tarihi yapı, bugüne kadar birçok zorluğa göğüs germeyi başardı. Ancak uzmanların ortaya koyduğu verilere göre, Yivli Minare ve benzeri tarihi yapıların gelecekteki depremlere karşı dayanıklılığı kuşkuya yer bırakmıyor.
Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Özçelik, Yivli Minare üzerine yaptığı incelemelerde, minarenin güneye doğru 35 santimetre eğildiğini belirtti. Bu eğilmenin nedenleri arasında yapının bulunduğu zemin yapısının da etkili olabileceğini ifade etti. Prof. Dr. Özçelik, minarenin mevcut inşa yönetmeliklerine göre beklenen deprem kuvvetlerini taşıyamayacağı sonucuna vardı.
Tarihi yapıların restorasyonunda sıkça karşılaşılan yanlış anlaşılmalar üzerine de konuşan Özçelik, restorasyon çalışmalarının çoğu zaman sadece yüzeysel düzeltmeler yapıldığını vurguladı. 'Restorasyon, depreme karşı dayanıklılığı artırmak için yeterli önlemleri sağlamıyor' şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Yivli Minare gibi yapılar için sürekli izleme sistemleri kurulması gerektiğini savunan Özçelik, yapıların hareketlerinin 7/24 takip edilmesi gerektiğini belirtti. Ancak Türkiye'deki birçok tarihi eserde bu tür yapısal gözlem çalışmalarının sınırlı olduğunu da ekledi.
Eğilme, sadece Yivli Minare'ye ait bir durum değil. Kızıl Minare de benzer sorunlarla karşı karşıya. Yüksekliği ve yapısal zayıflıkları nedeniyle Türkiye'nin Pisa Kulesi olarak anılan Kızıl Minare, 1973 yılında çelik halatlarla desteklendi.
Depremlerin etkisiyle birçok tarihi yapının zarar görmesi, Antalya'nın tarihsel mirasını tehdit eden bir durum olarak uzmanlarca değerlendiriliyor. Prof. Dr. Özçelik, 'Yaşanan depremler sonucunda kaybettiğimiz yapılar kültürümüz için büyük bir kayıptır. Bu yapıları korumalı ve güçlü bir restorasyon süreci başlatmalıyız' dedi.
Son dönemde Hatay'daki tarihi yapılar büyük zarar görmüşken, Antalya ve çevresindeki hemen hemen tüm antik kentler benzer tehlikelerle karşı karşıya. Bu nedenle, yapıların güçlendirilmesi ve gelecekteki muhtemel depremlere karşı önlemlerin alınması yönünde acil adımlar atılmalıdır.
İşte Türkiye'nin tarihi yapılarının geleceği! Yivli Minare’nin korunması ve güçlendirilmesi için gereken önlemleri almak, hem yerel yönetimlerin hem de uzmanların birlikte hareket etmesini gerektiriyor. Unutmayalım ki geçmiş, geleceğimizin temelleridir.