DUVAR - Suriye’deki çatışmalar, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı grupların Şam’ı ele geçirmesiyle birlikte daha da karmaşık hale geldi. Beşar Esad yönetiminin yıkılmasının üzerinden bir ayı aşkın bir zaman geçti. Şam’daki geçici yönetim şekillenirken, Batı ülkeleri, özellikle ABD, Almanya ve Fransa, HTŞ lideri Muhammed el Colani ile görüşmek üzere bölgeye heyetler göndermeye başladı. Bu bağlamda, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Colani ile gerçekleştirdiği görüşmeler dikkat çekti.

The Wall Street Journal (WSJ) tarafından yapılan bir analizde, Arap devletlerinin yeni Suriye üzerindeki nüfuz mücadelesi ele alındı. Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkelerinin Suriye’deki yönetim üzerinde etkili olabilmek için çaba gösterdiği, bu süreçte rakiplerine karşı avantaj kazanma umuduyla hareket ettikleri belirtildi. Haberde, Suudi Arabistan’ın Ürdün ve Katar ile birlikte Suriye’ye insani yardımlar göndermeye çalıştığı ifade edildi. Arap devletlerinin hedefleri arasında Türkiye ve İran gibi rakiplerin nüfusunu azaltmak da bulunuyor.

Türkiye Avantajlı Başlangıç Yaptı

Fransa’daki Lyon 2 Üniversitesi’nden Suriye uzmanı Prof. Fabrice Balanche, “Bölgedeki hükümetler, yeni yöneticilerin İslami geçmişleri konusunda endişeli; aynı zamanda bu yönetimlerin kendi toplumları arasındaki popülaritelerinin de bulaşıcı olmasından çekinmektedirler” şeklinde yorumda bulundu. Arap ülkeleri, Suriye’nin yeni yönetiminde bir yer edinmek istiyor.

El Kaide, Müslüman Kardeşler ve IŞİD’in yeniden yükselişinden korkan Suudi Arabistan, Suriye’deki geçici hükümetin Dışişleri Bakanı Esaad Hasan Şeybani’nin ilk yurtdışı ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirmesiyle ortaya kondu. Bunu takiben Katar, BAE ve Ürdün'e de bir ziyaret düzenlendi. Türkiye'nin HTŞ ile olan bağlantıları, Suudi Arabistan'a karşı avantajlı bir başlangıç sağlıyor. WSJ, Türkiye'nin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) yönelik baskılar için daha iyi bir konumda olduğuna da dikkat çekti.

Arap Ülkeleri Hızla Hareket Etmiyor

WSJ'nin analizine göre, Saddam Hüseyin sonrası Irak'taki nüfuz mücadelesini İran’a kaybeden Suudi Arabistan, şimdi Türkiye’nin hamlelerini dengelemek için yardımlarını kullanmayı amaçlıyor. London School of Economics'ten Uluslararası İlişkiler Profesörü Fawaz Gerges, Suudi Arabistan’ın amacının “Türkiye'nin yeni Suriye’deki önemli rolünü dengelemek” olduğunu belirtiyor.

Katar'ın da yeni yönetimle enerji ve mali yardımlar konusunda görüşmeler yaptığı vurgulandı. Ancak Arap ülkelerinin HTŞ liderliğindeki yeni yönetimi “kucaklamak için acele etmediği” kaydedildi. Özellikle BAE, bu hafta Suriye’den gelen bir heyeti ağırlamış olsa da, kamuoyuna açık bir mali yardım açıklaması henüz yapılmadığı belirtiliyor.

Suriye’deki gelişmeler, bölgedeki güç dengelerini etkileyecek ve bu durum, Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirebilir. Suriye’nin geleceği için atılacak adımlar büyük önem taşıyor.