Yaygın olarak kullanılıyor ama... Bu vitaminin fazlası zehirliyor!
2025-01-10
Yazar: Zeynep
D vitamini eksikliğinin son dönemlerde sıklıkla görüldüğünü belirten Dr. Hülya Yüksel, "D vitamini, yağda çözünen kemik ve diş sağlığı için hayati bir vitamindir. Ayrıca steroid yapıda bir prohormondur. D vitamini, kemik mineralizasyonunda, kas kütlesinin artmasında ve ruhsal sağlığın korunmasında kritik bir rol oynar. D vitamini eksikliği, insanların yorgunluk, halsizlik, saç dökülmesi, kas ve eklem ağrıları gibi şikayetlerle başvurmasına neden olur. Bu eksiklik, özellikle yaşlı bireylerde kas kitlesinin kaybına yol açabilir. Bu nedenle, D vitamini seviyelerinin düzenli aralıklarla ölçülmesi ve gerekirse tedavi edilmesi son derece önemlidir. D vitamini seviyeleri, kanda 25 hidroksi D vitamini olarak ölçülmektedir ve optimal değer 50 ile 70 ng/mL arasında olmalıdır," dedi.
Yüksel, yüksek D vitamini seviyelerinin de tehlikeli olabileceğini ifade ederek, "100 - 150 ng/mL seviyesinde D vitamini, 'hipervitaminoz D' dediğimiz duruma neden olabilir. Bu yüzden D vitamini takviyesi alırken mutlaka doktor kontrolünde hareket edilmesi önerilmektedir. D vitamini eksikliği genellikle güneşe yeterince maruz kalmayan, koyu tenli bireyler ve yaşlılarda daha sık görülmektedir. Özellikle böbrek ve karaciğer rahatsızlığı bulunan kişilerde bu eksiklik artış gösterebilir," diye ekledi.
Günlük D vitamini ihtiyacının kişiden kişiye değiştiğini vurgulayan Yüksel, "Çocuklarda bu ihtiyaç daha yüksekken, yaşla birlikte günlük 600-800 IU'ya düşmektedir. D vitamini eksikliğinin tedavisini mutlaka bir uzmanın gözetiminde yapmak önemlidir. Eğer D vitamini seviyesi 20 ng/mL'nin altındaysa eksiklik, 12.5 ng/mL'nin altındaysa ağır eksiklik olarak tanımlanır. D vitamini eksikliği olan bireylere genellikle 8 hafta boyunca haftada 50.000 IU D vitamini yükleme tedavisi uygulanır," açıklamasını yaptı.
D vitamininin %90'lık kısmının ciltte ultraviyole ışınları aracılığıyla sentezlendiğini anlatan Yüksel, "D vitaminini kahvaltı sonrası almak en doğrusu. Bunun dışında en sık sorulan sorulardan biri de hangi gıdalarla D vitamini alınabileceğidir. D vitamini, özellikle somon ve uskumru gibi yağlı balıklarda, yumurta sarısında, yeşil sebzelerde ve süt ürünlerinde bulunur. Küçük bir hatırlatma olarak, kış aylarında güneş ışınlarına maruziyetin azalması nedeniyle, bu vitaminin gıdalar yoluyla da alınması gerekir. Yeterli D vitamini sentezi için güneş altında 15-20 dakika kalmak yeterlidir; güneş kremi kullanılmamalıdır," şeklinde konuştu.
Dr. Yüksel, D vitamini eksikliğinin bazı hastalıklara zemin hazırlayabileceğini belirterek, "D vitamini, kalsiyum ve fosfor emilimini artırarak kemik kütlesini artırır. D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteomalazi ve osteoporoz gibi kemik erimesi hastalıkları gelişebilir. Bu eksilik bağışıklık sistemini zayıflatarak grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıkların oluşumunu artırabilir. Ayrıca, otoimmün hastalıkların da D vitamini eksikliği ile daha aktif seyrettiği gözlemlenmektedir. Tip-1 ve Tip-2 diyabet hastalarında ise glikoz toleransını bozabilir. Bu nedenle, D vitamini eksikliğinin mutlaka giderilmesi önerilmektedir," dedi.
D vitamininin önemi bu kadar büyükken, yeterli miktarda alınmaması durumunda yaşanacak olumsuz sağlık sorunları göz ardı edilmemelidir. Unutmayın, dengeli beslenme ve düzenli doktor kontrolleri ile sağlığınızı koruyun!