Melike Sarıkaya / Milliyet.com.tr - New York'ta bu yıl devreye alınan yapay zeka destekli kameraların yazılım hatası nedeniyle 3 bin 800 sürücüye haksız trafik cezası kesildi. Bu durum, özellikle bazı rotalarda yasal park alanlarının yanlış yorumlanmasıyla 900'den fazla yasal olarak park etmiş araca ceza uygulanmasına neden oldu. Türkiye'de de benzer yapay zeka tabanlı hız tespit sistemlerinin kullanılmaya başlanması, bu teknolojinin doğru bir şekilde uygulanmasının önemini gözler önüne seriyor.

MTA, yanlış kesilen cezaların iptal edileceğini ve mağdurlara geri ödeme yapılacağını açıkladı, yazılımı hatasız çalıştırmak için geniş kapsamlı güncellemelerin yapıldığını duyurdu. Ancak, bu olay yapay zeka sistemlerinin oluşturduğu endişeleri de arttırdı. Uzmanlar, yapay zekanın güvenilir bir şekilde çalışabilmesi için insan denetiminin şart olduğunu belirtmektedirler.

Uluslararası Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı Mert İnteepe, bu tür hataların sosyal güvensizliğe yol açabileceğini vurgulayarak, "ABD'de 3 bin 800 yanlış ceza kesilmesi, yapay zeka sistemlerinin ne denli dikkatli kalibre edilmesi gerektiğini gösteriyor. Trafik güvenliğini tehdit eden bu tür hatalar, maddi kayıpların yanı sıra toplumda ciddi bir güven kaybına neden olabilir,” dedi.

Uzman İnteepe, yanış ceza oranlarını etkileyen faktörleri şöyle sıraladı: Veri kalitesi, algoritma yetersizliği, sensör ve kamera hataları, çevresel faktörler ile operasyonel sorunlar. Türkiye'de uygulanan yapay zeka destekli sistemler, plakaları tanıyarak ihlal durumlarını kaydederken, bazı durumlarda bu sistemlerin de hatalı sonuçlar verebileceği vurgulandı.

"Farklı senaryoları kapsayan kapsamlı veri setleriyle yapay zekayı eğitmek gerekiyor,” diyen İnteepe, algoritmaların ve yazılımların düzenli olarak güncellenmesi gerektiğini ekledi. Sağlıklı bir uygulama için sistemlerin farklı koşullar altında geniş ölçekli testlerden geçirilmesi önerildi.

Türkiye'deki yapay zeka destekli hız tespit cihazlarının yanlış çalışma olasılıklarını azaltmak için yatırım yapma ve test süreçlerini geliştirme çağrısında da bulundu. Ayrıca, yapay zeka sistemlerinin belirsizlikleri arasında insan faktörünün mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Bir diğer önemli noktada, yapay zeka sistemlerinin belirli hava koşullarında (yoğun sis, yağmur gibi) performanslarının düşebileceği ve bu durumun da yanlış sonuçlar verebileceğidir. Uzman İnteepe, "Bütün bu faktörler, ciddi yanlış uygulamalara yol açabilmekte ve sürücülerin güvenliğini tehdit edebilmektedir" dedi.

Bu hatalı sistemlerin sonuçları Türkiye'de sosyal güvenlik ve adalet sisteminde daha büyük sorunlara yol açabilir. Sürücülerin haksız yere ceza alması, toplumsal güvenin azalmasına neden olmakta ve yapay zekaya olan güvenin sorgulanmasına yol açmaktadır. Yapay zeka sistemlerinin doğru bir şekilde çalışması için acilen gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.