Meme kanseri, dünya genelinde kadınlar arasında en yaygın görülen kanser türlerinden biri olmaya devam ediyor. Son yapılan araştırmalar, diyetin bu ciddi hastalık üzerindeki etkilerini yeniden gündeme taşıdı.

Yeni bulgular, yüksek yağ içeriğine sahip diyetlerin meme kanserinin metastazını hızlandırabileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, bu verilerin hem hastalar hem de sağlıklı bireyler için beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

BİLİMSEL BULGULAR: YAĞLI DİYET VE METASTAZ İLİŞKİSİ

İspanya Ulusal Kanser Araştırma Merkezi'nin (CNIO) Dr. Héctor Peinado önderliğindeki çalışma, yüksek yağlı diyetlerin meme kanseri hücrelerinin vücudun diğer bölgelerine yayılmasına destek olduğunu ortaya çıkardı. Nature Communications dergisinde yayımlanan bu study, üçlü negatif meme kanseri (TNBC) modelleri üzerinde yapılan deneylerle dikkat çekti.

Araştırma, yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde tümör hücrelerinin akciğerlere metastaz etme olasılığının belirgin bir şekilde arttığını gösterdi. Dr. Peinado, "Yağlı diyet, pre-metastatik nişlerin oluşumunu hızlandırarak kanser hücrelerinin yeni organlara tutunmasını kolaylaştırıyor," dedi.

Yüksek yağ içeriği, kanser hücrelerini bağışıklık sisteminden koruyan bir "zırh" oluşturuyor ve böylece metastazı teşvik ediyor.

YAĞ TÜRLERİ FARK EDİYOR: Doymuş Yağlar Tehlikeli Mi?

Araştırmalar, diyetin yağ içeriğinin yanı sıra yağ türünün de önemli bir faktör olduğunu vurguladı. Johns Hopkins Üniversitesi'nden Dr. Michael Mosley, "Doymuş yağlar, özellikle hayvansal kaynaklı olanlar, meme kanseri riskini ve yayılmasını artırabilir," dedi. Journal of Clinical Oncology dergisindeki bir çalışma, doymuş yağ oranı yüksek diyetlerin meme kanseri hastalarında daha kötü prognozla ilişkili olduğunu gösterdi.

Daha sağlıklı tekli doymamış yağların (MUFA) bu riski artırmadığı, hatta bazı durumlarda koruyucu olabileceği belirtiliyor. Dr. Rhiannon Lambert, "Akdeniz tipi diyetlerin, düşük doymuş yağ içeriğiyle meme kanseri riskini azalttığına dair kanıtlar artıyor," ifadesini kullandı.

METASTAZ NASIL TETİKLENİYOR?

Yüksek yağlı diyetlerin metastaza neden olma mekanizmaları üzerine yapılan araştırmalarda birkaç temel faktör öne çıkıyor. Çin'deki Peking Üniversitesi'nden yapılan bir çalışma, yüksek yağlı diyetlerin kan dolaşımındaki trombosit aktivitesini artırarak tümör hücrelerinin hayatta kalma şansını yükselttiğini iddia ediyor.

Ayrıca, yağlı diyetin akciğerlerde fibronectin proteininin aşırı ekspresyonuna yol açtığı ve bunun metastatik hücreler için "verimli bir zemin" hazırladığı saptandı. Dr. Clifford Bassett, "Bu süreç, kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını kolaylaştırıyor ve metastazı hızlandırıyor. Yağlı diyet, adeta bir katalizör gibi çalışıyor," dedi.

UZMANLARDAN UYARI: DİYETİNİZİ GÖZDEN GEÇİRİN!

Uzmanlar, araştırmaların klinik uygulamalara yansıyabileceğini ve diyet müdahalelerinin kanser tedavisinde tamamlayıcı bir rol oynaması gerektiğini belirtti. Avustralyalı onkolog Dr. Samantha Ellis, "Hastalarımıza tedavi yanı sıra yaşam tarzı değişikliklerini de önermeliyiz. Yağlı diyetlerin azaltılması, özellikle doymuş yağlardan kaçınılması, metastaz riskini düşürebilir," dedi.

Dr. Peinado, "Platelet aktivitesini kontrol eden ilaçlarla birlikte diyet değişiklikleri, gelecekte anti-tümör tedavilerinin etkinliğini artırabilir," önerisinde bulundu.

NE YAPMALI?

Bilimsel veriler, yüksek yağlı diyetlerin meme kanseri yayılımındaki olumsuz etkilerini netleştirirken, bireyleri bilinçli seçimler yapmaya çağırıyor. Dr. Mosley, "Fast food ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak çok önemli. Bunun yerine balık, avokado ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlara yönelmeliyiz," tavsiyesinde bulundu.

Ayrıca omega-3 yağ asitlerinin (örneğin somon balığında bulunan) anti-inflamatuar etkileriyle kanser riskini azaltabileceği de araştırmalarla destekleniyor.

KANSERLE MÜCADELEDE YENİ BİR DÖNÜM NOKTASI

Meme kanseriyle mücadelede diyetin bu kadar etkili olabileceği fikri, hem hastaları hem de sağlık profesyonellerini harekete geçirdi. Yağlı diyetlerin metastazı teşvik ettiği yönündeki bulgular, beslenmenin kanser sürecindeki güçlülüğünü bir kez daha kanıtladı.

Bilim dünyası, bu mekanizmaların insanlarda daha geniş çapta doğrulanması için çalışmalarına devam ederken, uzmanlar bireyleri diyetlerini gözden geçirmeye ve sağlıklı alternatiflere yönelmeye teşvik ediyor.