
Uzayda Sağlıklı Nesiller Mümkün Mü?
2025-08-20
Yazar: Ayşe
Bilim insanlarının "uzay faresi yavruları" yaratması, evreni keşfetme hayallerimize umut katıyor. Uzay turizmi ve Mars keşifleriyle birlikte daha fazla insanın Dünya'nın ötesinde zaman geçireceği bekleniyor. Ancak bu görevler, kas erimesi ve kemik yoğunluğu kaybı gibi sağlık sorunları nedeniyle sınırlı kalabilir veya iptal edilebilir.
Uzay yolculuklarının insanların sağlıklı çocuk sahibi olma yeteneklerini kısıtlayabileceği endişesi, uzun süredir bilim camiasının gündeminde. Uzayda, yumurta ve sperm oluşturan germ hücrelerine zarar verebilecek etkilerin araştırılması büyük önem taşıyor. Çünkü bu hücrelerde oluşacak herhangi bir bozulma, gelecekteki nesiller için geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına yol açabilir.
Önceki çalışmalar, uzay yolculuklarının germ hücrelerinde anormalliklere neden olabileceğini gösterse de, bu durumun nasıl gerçekleştiği henüz tam olarak bilinmiyor. Ancak, araştırmacılar şimdi bu sorunları çözmeyi umarak yeni bir tür hayvan yarattı: uzay faresi yavruları.
Kyoto Üniversitesi'nden bilim insanları, farelerden aldıkları kök hücreleri dondurarak sakladı. Ardından bu hücreler, Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) gönderildi ve burada 6 ay boyunca dondurucuda muhafaza edildi. Hücreler geri döndüğünde incelendi ve anormallik tespit edilmedi. Daha sonra bu hücreler bir fareye enjekte edilerek sağlıklı yavrular elde edildi.
Farelerin sağlıklı olduğu ve genlerin normal şekilde çalıştığı görüldü. Araştırmacılar, dondurulmuş germ hücrelerinin uzayda en az 6 ay boyunca üreme yeteneğini koruduğunu vurguluyor.
Çalışmanın baş yazarı Mito Kanatsu-Shinohara, gelecekteki uzay yolculuklarında saklama sürelerini daha iyi anlamak için germ hücrelerinin UUİ’de ne kadar süre saklanabileceğini incelemenin önemli olduğunu belirtiyor. Araştırma, gelecekte uzay yolculuklarında benzer hücrelerin dondurulabileceğine işaret ediyor. Ancak farelerin yaşamları boyunca izlenmesi ve yavrularında gözlemlenen farklılıkların takip edilmesi gerektiği belirtiliyor.