Sevgili Okurlar!

E-ticaret, gün geçtikçe daha fazla önem kazanmakta ve hacmi artmaktadır. Geçtiğimiz yıl dünya ticaretinin toplam değeri yaklaşık 31 trilyon dolara ulaşmıştı. Bu rakamın 6 trilyon dolardan fazlası e-ticaret kaynaklı. Yani neredeyse yüzde 20’si e-ticarete ait.

Türkiye'ye bakalım.

2023 yılında Türkiye'nin toplam ticaret hacmi yaklaşık 9,1 trilyon lira olarak gerçekleşti. E-ticaretin payı ise 1,85 trilyon lira; yani yine yüzde 20’den fazla.

Sadece 5 yıl önce, e-ticaretin toplam ticaret hacmi içindeki payı yüzde 10'du. Bu yıl sonu itibarıyla e-ticaret hacminin 3,5 trilyon liraya ulaşması bekleniyor. İşlem sayısının ise 6,5 milyarı geçmesi öngörülüyor.

E-ticaret gelirlerine vergi stopajı geliyor!

E-ticaret sektörü giderek daha kritik bir konuma geliyor. Devlet de sektörün bu gelişimine paralel olarak birçok yeni düzenleme getiriyor. En son, Ağustos ayında yayımlanan Torba Kanun ile e-ticaret platformlarının satıcılara yapacağı ödemelere vergi kesintisi getirildi. Bu düzenleme, 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla uygulanacak. Maliye, vergi kesintisi ile ilgili bir tebliğ çıkarmak üzere. Ancak vergi oranı henüz netlik kazanmadı.

Vergi oranı tartışmaları sürüyor; sektör temsilcileri yüksek oranın sektöre zarar verebileceğini vurguluyor.

Sistem Nasıl İşleyecek?

Bir işletmeniz varsa ve e-ticaret platformlarını kullanarak ürün satmak istiyorsanız, önce belirli şartları ve belgeleri sağlayarak e-ticaret platformlarında bir mağaza açacaksınız. Ürünlerinizi bu mağaza üzerinden satacaksınız. Satış bedeli, önce aracıyı hizmet sağlayıcısına gidecek, ardından platform, aranızdaki sözleşmeye istinaden komisyonunu kesip ödemeyi size geçecek.

Normalde, e-ticaretten elde ettiğiniz kazançlar için Gelir veya Kurumlar Vergisi ödemeniz şart. Bunun için beyanname vermeniz gerekiyor. Gelirlerinizi tam beyan etmeli ve kanunen kabul edilmeyen harcamaları giderlerinizden çıkarmalısınız.

Ancak Maliye, e-ticarette ciddi bir vergi kayıp-kaçağı tespit etmiş olmalı ki, yeni bir önlem getiriyor. Artık e-ticaret platformları, satıcılara ödeme yaparken doğrudan vergi kesintisi uygulayacak!

Yani satıcı, vergiyi neredeyse satış sırasında peşin ödeyecek. Yıl sonunda fazla vergi mi ödendi? O zaman vergi dairesine gidip iade talep edilecek.

Amaç sadece vergi kayıp-kaçağını önlemek değil, aynı zamanda vergiyi doğrudan tahsil etmek.

Kimlerden Vergi Kesintisi Yapılacak, Kimlerden Yapılmayacak?

E-ticaret aracılığıyla mal veya hizmet sunan işletmelerin hepsi vergi kesintisi kapsamına girecek. Yani bu platformlarda satış yapan herkes – ister küçük işletmeler, ister büyük şirketler – vergi kesintisiyle karşılaşacak. Türkiye'de bir işyeri veya temsilcisi olan yabancı şirketler de bu kapsama giriyor.

Ancak vergiden muaf esnaf, basit usul mükellefler ve kazançları vergi kesintisine tabi olan sosyal içerik üreticileri vergi kesintisi kapsamı dışında kalacak.

Vergi Hangi Tutar Üzerinden Kesilecek?

Vergi matrahı, ürünün “KDV hariç brüt satış fiyatı” olacak. Yani; komisyon ücreti, kargo veya banka bedelleri gibi giderler düşülmeden kesinti yapılacak.

Satıştan elde edilen net geliriniz değil, toplam satış bedelinin bir kısmı kesintiye gidecek.

VERGİLERİN BEYANI VE ÖDENMESİ

E-ticaret platformları, kestikleri vergileri bir sonraki ayın 26’sına kadar vergi dairesine beyan etmekle yükümlü. Kesilen vergiler, mal ve hizmeti sunanların geçici vergi ve yıllık beyannamelerinde mahsup edilecek. Mahsup edilmeyen miktarların iade alınabileceği de belirtiliyor.

BTRANS ÜZERİNDEN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Platformlar, yaptıkları ödemelere ilişkin aylık bilgileri BTRANS sistemi üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmek zorunda. İlgili mükelleflere ek olarak, vergiden muaf esnaf veya basit usul mükellef olması nedeniyle vergi kesintisi yapılmayanlara ilişkin bilgiler de her ay Maliye’ye gönderilecek. Bu durum, ödemelerin kaydedilmesini ve takibinin kolaylaşmasını sağlıyor.

ETKİLERİ MUHTELİF

1 Ocak 2025 itibarıyla e-ticarette yeni bir dönem başlıyor. Bu uygulama, e-ticaret sektöründe gelirlerin takip edilmesi ve vergisel uyumun sağlanması açısından önemli bir adım. Ama durumu sektör ve tüketiciler açısından da değerlendirmek gerekiyor.

Kendimce bu durumdan kimlerin etkileneceğini sorup cevap vereyim: Hepimiz etkileneceğiz!

E-ticaret platformları dev şirketlere dönüşecek. Vergi sorumluluklarını üstlenecekler ama kestikleri vergiyi, ertesi ayın 26’sına kadar vergi dairesine yatırmak zorunda kalacaklar. Bu süre zarfında platformların kasasında kalacak olan parayı ne şekilde değerlendirecekleri merak konusu.

Satıcılar ise artık daha az ödeme alacak. Belli bir miktarın vergi dairesine gitmesi, işletmelerin daha az nakde ulaşması anlamına geliyor. Bu durum, işletmelerin yıl sonu hesaplarına göre fazladan vergi ödeme durumuna düşmesine neden olabilecektir. Bu da, tasarrufları ve finansal dengeleri olumsuz etkileyecektir.

Sonuç olarak, nihai tüketiciler de bu durumu hissedecek. Her vergi, fiyat artışına yol açma potansiyeli taşır. Satıcılar, bu kaybı fiyatlara yansıtmaya çalışacak. Dolayısıyla, e-ticaretten alışveriş yapmak daha pahalı hale gelebilir.

Maliye bir tebliğ taslağı yayımladı, ancak stopaj oranı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenecek. Enflasyona neden olabilecek ve e-ticarete rekabeti düşürecek yüksek oranlı bir vergi kesintisi, sektör üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Stopaj oranının dikkatlice belirlenmesi ve tüm bu etkiler dikkate alınarak makul bir seviyeye çekilmesi gerektiği aşikâr.

Bizden söylemesi!