
Şaşırtıcı Sağlık Sırrı: Amishler Alerjilere Karşı Nasıl Dayanıyor?
2025-08-25
Yazar: Fatma
Polen, evcil hayvan tüyleri ve fındık gibi faktörler, modern yaşamda milyonlarca insanı etkileyen alerjilere yol açıyor. Geçmişte çok yaygın olmayan bu rahatsızlıklar, günümüzde birçok kişinin kâbusu haline geldi. Ancak ilginçtir ki, dünya genelinde hiç alerji belirtisi göstermeyen bir topluluk var: Amishler! Bilim insanları, bu gizemli grubun sağlık sırrını çözmeye çalışıyor. Genetik, yaşam tarzı veya çevresel etkiler mi? Araştırmalar, alerjilerle başa çıkmada yeni kapılar aralayabilir.
Gelişmiş ülkelerde alerjik hastalıkların artışına rağmen, Amishler bu sorunlara karşı dayanıklı bir profil sergiliyor. Chicago Üniversitesi'nden genetik uzmanı Carole Ober, Amish çocuklarının sadece %7'sinin alerji testinde pozitif sonuç aldığını belirtiyor. Bu oran, genel ABD nüfusunun çok altında!
Ober, Amerika'da çocukların %8-10'unun astım hastası olduğunu, bu oranın Amish çocuklarında %1-2 arasında olduğunu ifade ediyor. Alerji belirtisi olanlar bile çok daha düşük oranlarda. Şimdi Ober ve ekibi, Amishlerin ve diğer geleneksel tarım topluluklarının sağlık sırlarını anlamak için çalışmalarını sürdürüyor.
Farklı araştırmalar, Amish çocuklarının çiftlik ortamındaki mikroplara maruz kalmasının, bağışıklık sistemlerini güçlendirdiğini ileri sürüyor. Arizona Üniversitesi’nden Donata Vercelli, geleneksel tarım uygulamalarının bu topluluklarla astım ve alerji oranlarının çok düşük olmasına katkıda bulunduğunu belirtiyor.
Amishler, teknolojiyle iç içe olmayan bir yaşam tarzı sürüyor; elektrikten, otomobillerden, telefonlardan uzak duruyorlar. Kendine özgü üretim ve paylaşım sistemleriyle, 2024 itibarıyla yaklaşık 395.000 Amish ABD'de yaşıyor.
Alerjilerin artışı ise şehirleşme, hava kirliliği ve değişen alışkanlıklara bağlanıyor. 1989 yılında Amerikalı immünolog David Strachan'ın yürüttüğü hijyen hipotezi, mikroplara maruz kalmanın sağlık üzerindeki faydalarını öne sürüyor. Araştırmalar, çocukların köy yaşamındaki çeşitli mikroplarla tanışmasının, alerjik hastalıklara karşı koruyucu bir etki yarattığını gösteriyor.
Gelecek araştırmalar, Amishlerin yaşam tarzından yola çıkarak, alerjik hastalıkların önlenmesine yönelik yeni stratejiler geliştirebilir. Vercelli, "Amish tarzı bir yaşam sürmek mümkün olmasa da, bu topluluklardan öğrenilen bilgiler, koruyucu stratejiler geliştirmemize yardımcı olabilir," diyor.
Sonuç olarak, Amishler, geleneksel yaşam tarzları sayesinde modern alerji sorunlarına karşı nasıl direndiklerini ortaya koyuyor. Bilim insanları ise bu sırların peşinde, yeni tedavi yöntemleri ve önleme stratejileri geliştirmek için çalışmaya devam ediyor.