Bilim

Prostat Kanseri Teşhisinde Devrim Yaratabilecek İdrar Testi

2025-05-01

Yazar: Mustafa

Prostat Kanseri: Küresel Bir Tehlike

Prostat kanseri, dünya genelinde erkekler arasında ölümcül bir hastalık olarak alarm veriyor. Her yıl on binlerce erkek bu kötü huylu hastalığa yenik düşerken, bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Teşhiste Yeni Zorluklar

Erken aşamaya kadar prostat kanserinin belirgin belirtileri olmaması, hastalığın teşhisini zorlaştırıyor. Mevcut yöntemler arasında yer alan PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi, prostat bezinin ürettiği bir proteinin seviyesini ölçerek kanseri tespit etmeye çalışıyor.

Yanlış Pozitifler ve Gereksiz Biyopsiler

Fakat yüksek PSA düzeyleri, prostat kanseri dışındaki durumlardan da kaynaklanabiliyor. Bu durum, gereksiz biyopsilere ve hatta teşhis atlamalarına yol açabiliyor.

Yeni Umut: İdrar Testi İle Daha Doğru Teşhis

Araştırmacılar, idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösteren 'son derece doğru' belirtiler tespit ettiler. Cancer Research dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı moleküller, PSA'dan çok daha özgül ve kesin sonuçlar sunuyor.

Kişiselleştirilmiş Tedavi İmkanları

Bu yeni testin, kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek için ilaç hedeflerini belirlemede de kullanılabileceği belirtiliyor.

İnvasif Olmayan Bir Yöntem

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden Mikael Benson, "İdrardaki biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvasif değil, ağrısız ve muhtemelen evde yapılabilir," diyor.

Araştırmanın Derinlikleri

Araştırmacılar, prostat tümörlerinden alınan binlerce hücredeki mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz ettiler. Sonuçları, bu hücrelerdeki kanserin ciddiyeti ve yeri ile karşılaştırarak daha doğru bir teşhis için yapay zeka yöntemlerini uyguladılar.

Yeni Biolojik İşaretler ile Daha İyi Bir Gelecek

Yaklaşık 2000 hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerinin incelenmesiyle elde edilen bulgular, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi bir prognoz sağlama potansiyeli taşıyor. Dr. Benson, "PSA'dan daha kesin yeni biyolojik işaretler gereksiz prostat biyopsilerini azaltabilir" diyor.

Gelecekte Neler Bekleniyor?

Araştırmalar, gen aktivite analizi ve yapay zekayı birleştirerek prostat kanseri teşhisi konusundaki potansiyeli artırıyor. Bilim insanları, bu testi daha büyük popülasyonlarda doğrulayıp klinik uygulamalara entegre etmeyi umuyor.