Bilim insanları, derin deniz tabanındaki metal yumruların oksijen ürettiğini keşfettikten sonra, okyanusların en derin bölgelerini araştırmaya hazırlanıyor. Geçmişte oksijenin sadece fotosentez yoluyla bitkiler tarafından güneş ışığı altında üretilebileceği düşünülüyordu. Ancak eğer yaşam için hayati öneme sahip olan oksijen, karanlıkta metal yumrular tarafından üretilebiliyorsa, bu süreçlerin diğer gezegenlerde de var olabileceği düşünülüyor.

Araştırma ekibinin başkanı Prof. Andrew Sweetman, okyanusların derinliklerinde ne olduğunu anlamakta kararlı olduklarını belirtti: "NASA uzmanları ile bu konuda işbirliği yapıyoruz. Onlar karanlıkta oksijen üretiminin diğer gezegenlerde nasıl gerçekleşebileceği konusunda anlayışımızı yeniden şekillendirebilir."

Karanlık oksijen keşfi, ilk olarak geçen yıl Nature Geoscience dergisinde yayımlandı. Prof. Sweetman ve ekibi, Hawaii ile Meksika arasında yaklaşık beş kilometre derinlikte deniz tabanına sensörler gönderdi. Sensörler, oksijen seviyelerinin sürekli olarak arttığını gösterdi.

Sweetman, "Başlangıçta bunu dikkate almadım çünkü oksijenin sadece fotosentez yoluyla üretilebileceğini öğrenmiştim," dedi. Yapılan laboratuvar deneyleri, metal yumruların elektrik akımları üreterek deniz suyunu hidrojen ve oksijene ayırdığını ortaya koydu.

Keşif, madencilik şirketleri ve bilim insanları arasında tartışmalara neden oldu. Bazı madencilik şirketleri, bu bulguların bilimsel tasarımının yetersiz olduğunu öne sürdü. Ancak Sweetman, "Bu yeni deneyler kesin kanıtlar sağlayacak," ifadesinde bulundu.

Araştırma ekibi, 10 kilometreden daha derin bölgelerde uzaktan kumandalı dalgıç ekipmanları kullanarak çalışmayı düşünüyor. Bazı deneyler NASA işbirliğiyle yapılacak. Sweetman, "Okyanuslar konusunda daha fazla keşif yapmak için cihazlarımız mevcut. Bu süreçlerin başka yerlerde de gerçekleştiğine dair oldukça eminiz. Eğer oksijen varsa, bunu kullanan mikrobiyal yaşam da olabilir," dedi.

Çevre örgütleri ve bilim insanları, bulguların deniz tabanı madenciliği planlarının durdurulması gerektiğini gösterdiğini vurguluyor. Derin deniz madenciliği, çevresel etkileri nedeniyle 44 ülkeden 900'den fazla deniz bilimci tarafından durdurulması çağrısına karşı karşıya. Prof. Sweetman, "Derin deniz ekosistemini anlayana kadar herhangi bir şey yapmamalıyız," diyerek madencilik faaliyetlerinin durdurulması gerektiğini savundu.

Karanlık oksijen keşfi, derin deniz ve yaşam bilimi alanında devrim niteliğinde bir buluş olarak değerlendiriliyor. Gelecekte yapılacak olan araştırmalara dikkatle gözlemlenmesi gereken bir alan açıyor.