Bilim

Nükleer füzyonda tarihi rekor: Reaktör 16 dakika boyunca çalıştırıldı!

2025-01-22

Yazar: Mustafa

Nükleer füzyonda kritik eşik aşıldı!

Çin’in EAST projesi, gelecekteki nükleer füzyon enerji santrallerinin operasyonel ortamını simüle etme yeteneği ile dikkat çekiyor. Son denemesinde reaktör, tam 16 dakika boyunca başarıyla çalıştırıldı. Bu başarı, füzyon reaktörlerinin ticari bir gerçekliğe dönüşme yolunda önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor. Önceki rekorlar, 2023 yılında 403 saniye ve 2021’de 101 saniye gibi sürelerle kaydedilmişti. Bu yeni süre ise, önceki rekorun neredeyse üç katı! Nükleer füzyon, sürekli ve güvenilir bir enerji kaynağı olma potansiyeli ile dikkat çekiyor.

Çin Bilimler Akademisi Plazma Fiziği Enstitüsü (ASIPP) direktörü Song Yuntao, "Fizyon cihazının, plazmanın kendi kendine sürdürülebilir bir döngüsü için binlerce saniye boyunca yüksek verimlilikle kararlı bir şekilde çalışması gerekir. Bu, gelecekteki füzyon santrallerinin kesintisiz enerji üretimi için kritik öneme sahiptir," dedi.

EAST, son deneylerden sonra birçok sistemini geliştirdi. 70.000 ev tipi mikrodalga fırınının eşdeğerinde çalışan yeni bir ısıtma sistemi, artık iki kat daha fazla güç üretebiliyor. EAST projesinin nihai hedefi, Güneş'e benzer şekilde sonsuz ve temiz bir enerji kaynağı oluşturmak. Ayrıca, bu proje, Güneş sistemi ötesine yapılacak uzay keşifleri için gerekli sistemleri sağlama amacını güdüyor.

Çin, 2006 yılında Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) programına yedinci üye olarak katıldı. Bu kapsamda, proje inşaatı ve işletmesinin yaklaşık %9'unu üstleniyor. Fransa'nın güneyinde inşa edilen ITER tamamlandığında dünyanın en büyük manyetik plazma füzyon cihazı olacak. EAST’in başarıları, ITER ve Çin Füzyon Mühendisliği Test Reaktörü (CFETR) projelerine de katkıda bulunuyor.

Bu çığır açan başarı, dünya genelinde enerji ihtiyacını sürdürülebilir bir şekilde karşılamanın yollarını arayan bilim insanları için umut verici bir gelişme. Nükleer füzyon enerjisinin, fosil yakıtlarla kirlenen dünyamız için temiz bir alternatif olma potansiyeli, fiziksel sınırları aşmaya devam ediyor.