Bilim

NASA'nın 250 Milyon Işık Yılı Uzaklıkta Yer Alan Korkutucu Kara Deliği: İşte Sesinin Sırrı!

2024-09-19

NASA, 250 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Perseus galaksi kümesindeki süper kütleli bir kara delikten gelen ses dalgalarını kaydederek büyük bir bilimsel keşfe imza attı.

Bilim insanları, bu kara deliğin ürettiği ses dalgalarını önceki tespitlerine göre 57 ila 58 oktav yükselterek insan kulağına duyulabilir hale getirdiler. 2022 yılında yayımlanan bu ses kaydının, uzayın derinliklerinden gelen korkutucu bir uluma gibi tanımlandığı bildiriliyor. Bu durum, ilk kez ses dalgalarının insanlar tarafından duyulabilen bir frekansta sunulması anlamına geliyor.

Uzayda Ses Dalgaları Gerçekten Var mı?

Uzayda sesin duyamayacağımızı düşünmek yaygın bir inanç olsa da, bu ses dalgalarının varlığına dair bir gerçeklik yok sayılmamalıdır. 2003 yılında astronomlar, kara deliğin etrafındaki gaz bulutlarından yayılan akustik dalgaları tespit etti. Bu dalgalar, duyma eşiğimizin çok altında, B bemol gibi düşük frekanslarla yayılıyordu.

NASA'nın yaptığı sonifikasyon çalışması ile bu ses dalgaları, insan kulağının duyabileceği bir frekansta sunuluyor. Kara delikten yayılan bu ses, evrendeki karanlık köşeleri aydınlatan bir melodi gibi yükseliyor.

Kara Delikten Gelen Sıralı Nota

Kara delikten tespit edilen en düşük nota, 2003 yılında keşfedilen B bemol notasıdır. Bu nota, orta C'nin 57 oktav altındadır ve frekansı, yaklaşık 10 milyon yıl süreyle titreşim yapmaktadır. Kısacası, insan kulağının algılayabileceği en düşük nota ise saniyenin 1/20’sinde bir titreşime sahiptir.

NASA, bu ses dalgalarını kara deliğin merkezinden radyal bir şekilde çıkararak farklı yönlerdeki sesleri bir araya getirip kaydetti. Bu sesler, orijinal frekansların 144 katrilyon ila 288 katrilyon kat daha yüksek bir frekansta duyulabiliyor.

Bilimsel Önemi

Bu ses dalgaları yalnızca bir bilimsel merak unsuru değil, aynı zamanda evrene dair önemli bilgiler sunuyor. Galaksi kümeleri arasındaki gaz ve plazmalar, bu tür ses dalgalarıyla ısınabiliyor. Bu ısınma süreci, yıldız oluşumunu düzenleyen sıcaklıklar üzerinde kritik bir rol oynayabilir.

NASA'nın Chandra X-ışını Gözlemevi, ses dalgalarının tespit edilmesinde önemli bir rol üstlendi ve bu projeye katkıda bulunan bilimsel araçların başında yer aldı. Ayrıca, tüm bu araştırmaların gözlemlenmesinde Hubble, Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi gibi birçok ileri teknoloji cihaz kullanıldı.

M87 Kara Deliği ile Benzer Sonifikasyon

Perseus galaksi kümesindeki kara deliğiyle sınırlı kalmayan sonifikasyon çalışmaları, M87 adındaki süper kütleli kara deliği için de gerçekleştirildi. M87, Event Horizon Teleskobu tarafından doğrudan görüntülenen ilk kara delik olarak biliniyor. Bu kara delikten fırlatılan materyal jetleri, ışık hızından daha hızlı (bir optik illüzyon) olduğu gözlemlendi.

Verilerin Sonifikasyonu Neden Bu Kadar Önemli?

Görsel verilerin ses frekanslarına dönüştürülmesi, evrende gizli kalan sırları keşfetmek için yeni bir perspektif sunuyor. Sonifikasyon yöntemi, verilerin farklı bir açıda incelenmesini sağlayarak yeni keşiflerin önünü açabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. **NASA’nın kara delikten elde ettiği ses nedir?** NASA, süper kütleli bir kara delikten çıkan ses dalgalarını belirli bir frekansta kaydederek duyulabilir hale getirdi.

2. **Uzayda ses nasıl duyulabiliyor?** Ses, gaz ve plazma gibi ortamlar aracılığıyla taşınmakta. Kara delik çevresindeki gaz bulutları, ses dalgalarının yayılmasına olanak tanıyor.

3. **Kara delik sesi neden bu kadar düşük frekansta?** Ses dalgaları, insan duyma eşiğimizin çok altında. B bemol notası, orta C'nin 57 oktav altındadır.

4. **Sonifikasyon nedir?** Sonifikasyon, verilerin ses frekanslarına dönüştürülmesi anlamına gelir. Bu yöntem, bilimsel verileri farklı bir bakış açısı ile inceleme olanağı sunar.