
Lise Öğrencisinden Devrim Gibi Gelişme: Yapay Zeka ile Meme Kanseri Tespitinde Yeni Bir Dönem
2025-04-05
Yazar: Mustafa
İzmir'deki Özel Çakabey Okulları'nın 11. sınıf öğrencisi Asya Ocak, meme kanserinin erken teşhisinde devrim yaratacak bir yapay zeka yazılımı geliştirdi. Bu yazılım, radyasyon yaymayan ultrason cihazlarının kullanımını teşvik ederek, daha güvenlikli bir sağlık hizmeti sunmayı amaçlıyor.
Geliştirdiği yazılım için onkoloji ve radyoloji alanında 15 farklı doktor ile iş birliği yapan Ocak, 5 binden fazla ultrasonografik görüntü kullanarak projesini tasarladı. Geçtiğimiz yıl TÜBİTAK araştırma projeleri yarışmasında ikinci olarak dikkatleri üzerine çeken Ocak, aynı zamanda dünya çapında gelecek vaat eden gençleri destekleyen Schmidt Futures ve Rhodes Vakfı’nın ‘100 Rise Global’ listesine de girmeyi başardı.
Asya Ocak, projesinin amacı hakkında açıklamalarda bulunarak şöyle dedi: "Meme kanseri, her 8 kadından 1’i için risk oluşturan ve en yüksek vaka sayısına sahip türlerden biri. Bu nedenle, fırsatları ve yolları araştırarak daha çok insana ulaşmayı hedefledim. 5 binden fazla ultrasonografi görüntüsünü kullanarak geliştirdiğim yapay zeka modelimi, Ege Üniversitesi ve İzmir Bakırçay Üniversitesi’ndeki akademisyenler ile birlikte inceledik."
Kullandığı ‘açıklanabilir yapay zeka’ modeli, ultrasonografik görüntü alındıktan sonra tümör varlığını tespit ediyor. Model, tümörün boyutunu, şekil ve yapısını analiz ettikten sonra, söz konusu tümörün iyi ya da kötü huylu olup olmadığını raporluyor. Geleneksel ultrason yöntemlerinde bazı küçük tümörlerin gözden kaçabildiğini belirten Ocak, yazılımının erken teşhis açısından büyük bir avantaj sunduğunu vurguladı. Ayrıca, yanlış teşhislerin önüne geçmek için tasarlandığını ve hastaların gereksiz yere radyasyona maruz kalmalarını engellemeyi hedeflediğini aktardı. Ocak, yazılımının şu an test aşamasında olduğunu ve herkesin kolaylıkla kullanabileceği bir hale getirmek için çalışmalarına devam ettiğini belirtti.
‘100 RISE GLOBAL’ LİSTESİ NEDİR?
Google’ın eski CEO’su Eric Schmidt tarafından kurulan Schmidt Futures ile Oxford Üniversitesi bünyesindeki Rhodes Trust Vakfı’nın desteklediği Rise Challenge, dünyanın dört bir yanından 15-17 yaş grubundaki gençlerin katıldığı bir programdır. Toplum sorunlarına duyarlılığı yüksek projeler sunan ve dikkat çeken öğrenciler her yıl bu prestijli listenin bir parçası olmaktadır.
UZMANLARDAN YORUMLAR
Prof. Dr. Deniz Kılınç (İzmir Bakırçay Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi): “Asya’nın geliştirdiği modelin %98 doğruluk oranına ulaşması, onun çalışmalarının ne kadar verimli olduğunu açıkça kanıtlıyor.”
Dr. Michael Duncan Yoho (Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Proje Lideri): “Birçok lisansüstü öğrencinin veya mühendisin, sadece altı ay içinde bu kadar ilerleyici bir projeyi geliştirebilmesi nadirdir.”
Dr. Hale Melis Soylu (Özel Çakabey Okulları Proje Koordinatörü): “Bu yazılım, küresel sağlık hizmetlerinde devrim yaratma potansiyeline sahip ve özellikle dezavantajlı bölgelerde büyük farklılıklar yaratabilir.”
Asya Ocak'ın geliştirdiği bu yazılım, sağlık sektöründe büyük bir yeniliği temsil ediyor ve gençlerin bilim dünyasındaki katkılarına dikkat çekiyor. Gelecek vadeden bu tür projelerin artırılması, gençlerin potansiyelini daha fazla ortaya çıkarmak için son derece önemli.