Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait "Kazanım Yapısı İstatistikleri"nin sonuçlarını açıkladı.

Kasım 2023 verilerine göre, aylık brüt asgari ücret 13 bin 414,5 lira olarak belirlendi. Ayrıca, aylık ortalama kişi başı brüt ücret/maaş 23 bin 789 lira olarak hesaplandı. Erkek çalışanlar için bu rakam 24 bin 11 lira, kadınlar için ise 23 bin 344 lira oldu.

Aylık ortalama kişi başı brüt kazanç 26 bin 402 lira olarak tespit edildi. Erkekler için bu rakam 26 bin 638 lira, kadınlar için ise 25 bin 931 lira olarak gerçekleşti.

Toplamda, aylık ücretli çalışılan saat sayısı 200 olarak kaydedildi. Erkeklerde bu süre 205 saat, kadınlarda ise 190 saat olarak belirlendi.

Saatlik ortalama brüt ücret 119 lira oldu; erkekler saat başına 117 lira, kadınlar ise 123 lira kazandı.

Yıllık ortalama brüt kazanç 305 bin 784 lira olarak kaydedildi. Erkeklerde bu değer 314 bin 242 lira, kadınlarda ise 289 bin 720 lira. Eğitim durumu arttıkça kazançlar da orantılı olarak yükseldi. Yükseköğretim mezunları arasında, yıllık ortalama kazanç erkekler için 431 bin 364 lira, kadınlar için ise 354 bin 149 lira olarak tespit edildi.

En yüksek yıllık ortalama brüt maaş, yükseköğretim mezunları arasında, erkeklerin 364 bin 370 lira, kadınların ise 301 bin 73 lira kazandığı belirlendi.

Elde edilen verilere göre, en yüksek yıllık ortalama brüt kazanç 640 bin 739 lira ile finans ve sigorta faaliyetleri sektöründe olduğu görüldü. Bu sektörü, 605 bin 317 lira ile bilgi ve iletişim, 461 bin 514 lira ile kültür, sanat, eğlence, dinlenme ve spor faaliyetleri izledi.

En düşük yıllık ortalama brüt kazanç ise 213 bin 518 lira ile konaklama ve yiyecek hizmetleri sektöründe kaydedildi. Gayrimenkul sektörü 218 bin 815 lira, diğer hizmet faaliyetleri ise 227 bin284 lira ile bunu takip etti.

Kadın çalışanların yıllık ortalama kazancı ulaşım ve depolama faaliyetlerinde 414 bin 502 lira, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektöründe ise 453 bin 413 lira olarak belirlendi.

Yöneticiler meslek grubunda çalışanlar en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı 538 bin 530 lira ile elde etti. Profesyonel meslek mensupları ise 409 bin 767 lira kazandı. Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri sektörü çalışanlarının yıllık ortalama brüt kazancı ise 202 bin 809 lira ile en düşük seviyede kaydedildi.

Yıllık ortalama brüt kazançlar incelendiğinde, en yüksek fark erkekler lehine gözlemlendi. Lise mezunları arasında bu fark yüzde 20, ilkokul ve altı mezunlarında ise yüzde 14,9 olarak belirlendi. Yıllık ortalama brüt ücretle hesaplanan durumda ise, yükseköğretim mezunları arasında en yüksek fark yüzde 17,4, ilkokul ve altı mezunlarında da yüzde 13,2 olarak tespit edildi.

Kadın-erkek kazanç farkının en yüksek olduğu meslek grupları arasında sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışanlarda yüzde 23,5, teknisyenler ve yardımcı profesyonellerde ise yüzde 22,9'luk bir fark gözlemlendi. Yönetici pozisyonlarında ise durum daha dengeli; kadın-erkek arasında yalnızca yüzde 2’lik bir fark bulunuyor.

Kadın-erkek arasındaki ücret farklarının en yüksek olduğu meslek grupları ise yüzde 21,1 ile profesyonel meslek mensupları, yüzde 20,3 ile tesis ve makine operatörleri oldu. En düşük farkı gösteren meslek grupları arasında yönetim ve nitelik gerektirmeyen işlerin bulunduğu tespit edildi.

Bu veriler, işgücü piyasasında cinsiyet eşitsizliğinin, eğitim düzeyine ve sektöre bağlı olarak değişiklik gösterdiğini ortaya koyuyor ve çalışanların haklarını artırmak içinde atılması gereken adımları net bir şekilde işaret ediyor.