İran, Başkentini Taşıyor: Tahran'dan Neden Vazgeçildi?
2025-01-08
Yazar: Ali
İran Hükümeti Başkentini Taşıyor
İran hükümeti, başkent Tahran'ın aşırı nüfus, elektrik ve su sıkıntıları gibi sorunları aşmak için başkentini güney sahil bölgesi Makran'a taşıma planını duyurdu. Bu karar, Tahran’daki kaynakların tükenmesi ve sürdürülemez ekolojik baskılar nedeni ile alındı.
Makran'ın Avantajları
Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani, Makran’ın stratejik konumunun ekonomik avantajlar sağlayacağını ve bölgenin denize dayalı bir ekonomi için ideal olduğunu belirtti. Bu hamleyle birlikte, İran, ihracatı kolaylaştırmayı, güneydeki ekonomik faaliyetleri artırmayı ve Tahran’ın üzerindeki yükü hafifletmeyi amaçlıyor.
Cumhurbaşkanı'nın Görüşleri
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, başkent değişikliğini savunarak, Tahran'ın ekonomik yükünü ve altyapı sorunlarını 'sürdürülemez' olarak nitelendirdi. Pezeşkiyan, hammaddelerin güneyden merkeze taşınmasının rekabet gücünü azalttığını ve bu sorunun çözülmesi gerektiğini ifade etti.
Eleştiriler ve Maliyetler
Ancak bu plan eleştirmenlerden tepki aldı. Gazeteci Gholhaki, sosyal medya üzerinden bu projenin finansal büyüklüğüne dikkat çekerek, Tahran'ın taşınmasının yüz milyarlarca dolarlık maliyetle geleceğini ve bunun yıllar sürecek bir süreç olacağını savundu.
Uzmanların Görüşleri
Uzmanlar ise, bu projede lojistik, maliyet ve altyapı zorlukları olduğuna dikkat çekerek, tamamlanmasının uzun sürebileceği görüşünde. Başkent değişikliği meselesi, 1979 İslam Devrimi'nden bu yana tartışılıyor.
Geçmiş Yönetimler ve Engeller
Ancak önceki yönetimlerde yaşanan ekonomik kısıtlamalar ve siyasi durgunluklar, bu planların hayata geçirilmesine engel oldu. Özellikle Mahmud Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde, Tahran'ın depremlere karşı savunmasız olması nedeniyle bu tür fikirler gündeme gelmişti.
Makran'ın Stratejik Önemi
Makran'ın, Basra Körfezi’ne yakın stratejik konumunun, İran’ın ekonomik ve askeri çıkarlarına katkı sağlayacağı belirtiliyor. Ayrıca, bu bölgede deniz ticaretinin arttırılması ve yeni bir ekonomik merkez oluşturulması hedefleniyor.
Gelecekteki Planlar
Hükümet, bu hamlenin hâlâ fizibilite aşamasında olduğunu ve acil bir proje olmadığını söylüyor. Ancak uzmanlara göre bu tür büyük çaplı bir değişimin gerçekleşmesi yıllar alacak ve ciddi bir finansal planlama gerektirecektir.
Sonuç ve Uluslararası Etkiler
İran'ın başkent değişikliği kararı fırsatları ve zorluklarıyla dikkat çekiyor. Öte yandan, bu kararın uluslararası ilişkiler üzerindeki etkileri de merak ediliyor. İran'ın bölgedeki güç dengeleri ve ekonomik işbirlikleri açısından nasıl bir değişim yaşayacağı, hem hükümet hem de muhalefet tarafından dikkatle takip ediliyor.