Sağlık

Her 100 vakadan 45'i... Dünyanın en önde gelen demans uzmanlarından çarpıcı rapor! Kendimizi nasıl koruyacağız?

2024-09-24

Kalp hastalığı, eklem sorunları ve kanser gibi hastalıklar ile karşılaşan birçok insan olmasına rağmen, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek çoğu zaman yeterli olmuyor. Bunun yanı sıra, demans gibi nörolojik hastalıklar da giderek artmakta. Son günlerde önde gelen demans uzmanları, bilim dergisi Lancet'te yayınladıkları kapsamlı bir raporla bu soruna dikkat çekiyor. Bu raporda, demans vakalarının yüzde 45'inin yalnızca 14 spesifik faktörden kaynaklandığı belirtiliyor. Bu faktörlerin ortadan kaldırılması, demans riskini büyük ölçüde azaltma potansiyeline sahip.

Gerçek şu ki, bazı risk faktörleri kişinin kontrolü dışında. Eğitim kalitesi, hava kirliliği ve travmatik beyin hasarları gibi faktörler kontrol edilemeyecek unsurlar olarak öne çıkıyor. Ancak, raporda belirtilen 11 faktör, bireylerin yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol edebilecekleri durumlar.

Glasgow Üniversitesi'nde uzmanlık alanında ders veren Terry Quinn, "Yaşın ilerlemesi durumunda değişiklikler yapmak asla geç değildir. Geçmişteki yaşam tarzı seçimlerimiz, şu anki beyin sağlığımız üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle, her yaşta bu değişiklikleri yapmak önem taşır," diyor.

İnsanların demans riskini azaltmalarına yardımcı olabilecek değişiklikler ise şöyle sıralanıyor:
1) SOSYAL İLETİŞİMİ ARTIRIN

Yaşlanma ile birlikte sosyal hayattan uzaklaşmanın demansa yol açan önemli bir faktör olduğu belirtilmektedir. Sosyal izolasyon, depresyon ve stresle bağlantılıdır ve bunlar da demans riskini artırır. Düzenli sosyal aktivitelere katılmak, aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek, gönüllü çalışmalara katılmak bu durumu düzeltmek için önemli adımlar.

2) İŞİTME CİHAZLARI KULLANIN

İşitme kaybı yaşayan bireyler, sosyal yaşamlarından uzaklaşma eğilimindedirler. İşitme kaybının, demans riskini artıran bir unsuru olduğu gösterilmiştir. İşitme testleri yaptırmayı ve gerekiyorsa işitme cihazı kullanmayı ihmal etmeyin.

3) DEPRESYON İÇİN YARDIM ALIN

Uzun süreli mutsuzluk durumu olan depresyon, beyin sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Gerekirse profesyonel destek alarak hem depresyonu hem de demans riskini azaltabiliriz.

4) TANSİYONUNUZU KONTROL ALTINA ALIN

Yüksek tansiyon, damar sağlığı açısından son derece tehlikelidir. Damarların sağlığını korumak, demans riskini azaltmanın temel yollarından biridir. Düzenli kontroller ve sağlıklı beslenmeyle tansiyonunuzu denetim altında tutun.

5) DİYABETİ ÖNLEYİN

Diyabet hastalığı, demans için bir risk faktörü olabilir. Sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzına dikkat ederek kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutun.

6) SAĞLIKLI BİR KİLODA KALIN

Obezite, birçok sağlık probleminin yanı sıra demans riskini de artıran bir faktördür. Sağlıklı bir kilo hedefleyerek düzenli egzersiz yapın ve dengeli beslenin.

7) HAREKETSİZ KALMAYIN

Uzmanlar, haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapılmasını önermektedir. Düzenli fiziksel aktivite, hem bedensel hem de zihinsel sağlığı destekler.

8) SİGARADAN UZAK DURUN

Sigara kullanımı, demans riskini artıran önemli bir faktördür. Sigarayı bırakmak, genel sağlık durumunuzu önemli ölçüde artırabilir.

9) ALKOL TÜKETİMİNDEN KAÇININ

Alkolün, beyin sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği araştırmalarla ortaya konmuştur. Alkol tüketimini sınırlandırmak, demans riskini azaltabilir.

10) GÖZ SAĞLIĞINA DİKKAT EDİN

Göz hastalıklarının tedavi edilmemesi, demans riskini artıran faktörlerden biridir. Göz muayenelerinizi aksatmayın ve gerekli tedavileri yaptırın.

11) KOLESTEROL DÜZEYİNİZİ TAKİP EDİN

Kolesterol yüksekliği, damar tıkanıklığına yol açarak demans riskini artırabilir. Düşük yağlı ve lif açısından zengin bir diyet izlemek, bu riski azaltabilir.

Sonuç olarak, yaşam tarzında yapılacak küçük değişiklikler, demans riskinizi büyük ölçüde azaltabilir. Unutmayın, erken önlem almak her zaman daha iyidir! Demansla mücadelede el birliği ile hareket edebiliriz.