
Dünyanın Gözleri Umman'da: İran'ın Nükleer Programında Kritik Gelişmeler!
2025-04-12
Yazar: Ali
İran ve ABD Arasındaki Gerilim Tırmanıyor!
Umman'da tarihi bir görüşme gerçekleştiriliyor! ABD ve İran, nükleer programları üzerine uzun bir aradan sonra yeniden bir masaya oturacak. Bu görüşmelerde, iki ülke arasında hissedilen yüksek gerilimi azaltmak ve olası bir uzlaşma sağlamak hedefleniyor.
2018'de ABD Başkanı Donald Trump’ın, Barack Obama döneminde imzalanan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesiyle başlayan gerilim, iki ülke arasında büyük çatışmalara yol açtı. Özellikle İran Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani’ye yönelik suikast sonrasında, İran’ın ABD üslerine düzenlediği misilleme, bu gerginliği daha da arttırmıştı.
Nükleer Programın Kökleri: Geçmişe Dayalı Bir Hikaye
İran'ın nükleer programı, 1953 yılına, ABD'nin o dönemdeki başkanı Dwight D. Eisenhower'ın 'Barış için Atom' konuşmasına kadar uzanıyor. İran, o zaman barışçıl amaçlar için nükleer enerji kullanma vaadiyle, bu konuda büyük bir yardımcı olarak görülüyordu.
Ancak 1979'da gerçekleşen İslam Devrimi ile iki ülke arasındaki ilişkiler tamamen değişti. Batı'nın desteği sonlandı ve İran’ın nükleer programı yavaşladı.
Rusya'nın Rolü: Pehlevi’den Günümüze
Şah Pehlevi döneminde başlayan nükleer işbirliği, devrimle birlikte sona erdi. Devrim sonrası, İran’ın nükleer tesisleri tamamlamak için Rusya ile işbirliğine gitti. 2000’li yılların başında ise gizli nükleer tesisler tespit edildi ve dünya kamuoyunun dikkatini çekti.
275 Kilogram Zenginleştirilmiş Uranyum: Tehlikenin Eşiğinde!
Günümüzde, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoğu 275 kilogram düzeyine ulaştı. Bu miktar, nükleer silah üretimi için gerekli olan sınırda kabul ediliyor. İran, nükleer silah üretmediğini savunsa da birçok uzman, ülkenin 1 yıl içinde nükleer silaha sahip olabileceğini öne sürüyor.
Yeni Müzakerelerin Ardındaki Amaçlar
Umman’da yürütülecek müzakerelerin nedenleri, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası organizasyonların aldığı yaptırımlara dayanıyor. Bu yaptırımlar, İran’ın ekonomik durumunu ciddi anlamda sarsmış durumda.
2015 yılında yapılan anlaşma ile İran, tesislerinin denetlenmesine izin vermişti. Ancak Trump’ın anlaşmadan çekilmesiyle süreç tekrar karmaşık bir hal aldı. Şimdi ise Trump, yeni bir anlaşma ile İran'ın sadece nükleer programını değil, aynı zamanda balistik füzeleri de kapsayan geniş bir anlaşma yapmak istiyor.
Dünya İkinci Bir Nükleer Krizi Mi Bekliyor?
Umman'daki görüşmeler, nükleer silahların yayılımını önlemek için hayati bir fırsat sunuyor. Ancak, İran'ın hedefleri ve ABD’nin baskıları, bu görüşmelerin olumlu sonuçlanıp sonuçlanmayacağını belirsiz kılıyor. Her an yeni gelişmeler yaşanabilir!