2021 yılında yapılan bir araştırma, dünyanın dönüş hızının yavaşlamasının atmosferdeki oksijen miktarını nasıl etkilediğini ortaya koymuştur. Son yıllarda yapılan çeşitli araştırmalar, bu yavaşlamanın ekosistem ve canlı yaşamı üzerindeki potansiyel etkilerine ışık tutmaktadır.

Dünyanın dönüş hızı, Ay'ın çekim kuvveti nedeniyle giderek yavaşlamaktadır. Bu, günlerin uzamasına yol açarak ekolojik dengeyi değiştirebilir. 1.4 milyar yıl önce günlerin sadece 18 saat olduğunu, 70 milyon yıl önce ise bugünkü süreden yarım saat daha kısa sürdüğünü gösteren veriler mevcuttur.

BÜYÜK OKSİDASYON OLAYI

Yaklaşık 2.4 milyar yıl önce, siyanobakterilerin fotosentez yoluyla atmosferdeki oksijen oranını önemli ölçüde artırdığı Büyü Oksidasyon Olayı gerçekleşmiştir. Bu olay, Dünya üzerindeki yaşamın evrimi açısından kritik bir dönüm noktası oluşturmuştur. Siyanobakteriler, fotosentez yapabilmek için gün ışığına ihtiyaç duyar; günlerin uzaması, bu mikroorganizmaların daha fazla güneş ışığı almasını ve dolayısıyla daha fazla oksijen üretmelerini sağlar.

HURON GÖLÜ'NDE YENİ KEŞİF

Huron Gölü'ndeki Orta Ada Çöküntüsü'nde gerçekleştirilen çalışmalar, Büyü Oksidasyon Olayı'na benzer bir sürecin mevcut olduğunu göstermektedir. Göl tabanındaki mikrobiyal matlarda mor siyanobakteriler ile beyaz kükürt metabolize eden mikroplar bir arada tespit edilmiştir. Güneş ışığına bağlı olarak bu mikropların yer değiştirmesi, oksijen üretimini etkileyebilir.

DÖNÜŞ HIZI VE OKSİJEN ÜRETİMİ

Araştırmacılar, dünyanın dönüş hızının oksijen üretimi üzerindeki etkisini modelleme çalışmaları ile incelemişlerdir. Günlerin uzamasıyla birlikte oksijen üretiminin arttığı ve hem Büyü Oksidasyon Olayı'nın hem de Neoproterozoyik Oksijenasyon Olayı'nın bu şekilde tetiklendiği düşünülmektedir.

Michigan Üniversitesi'nden mikrobiyolog Gregory Dick, "Araştırmamız, dünyanın dönüş hızının yani gün uzunluğunun, dünyanın oksijenlenme düzeni ve zamanlaması üzerinde önemli bir etkiye sahip olabileceğini göstermektedir." şeklinde bir yorumda bulunmuştur. Almanya’daki Max Planck Deniz Mikrobiyolojisi Enstitüsü’nden jeomikrobiyolog Judith Klatt ise, "Mikroplar arasındaki rekabetin, erken Dünya'da oksijen üretiminin gecikmesine katkıda bulunmuş olması mümkündür." diyerek konuya dikkat çekmiştir.

Bu çalışmalara göre, dünyanın dönüş hızı ile oksijen üretimi arasında önemli bir bağlantı vardır. Peki, bu durumu nasıl etkiler? Uzmanlar, gelecekte kıtanın iklimi, ekosistem dengesi ve hatta insan sağlığı üzerindeki yansımalarının ciddi olabileceğini belirtiyorlar.